Η Ελλάδα δεν διαγράφει μόνο μια τροχιά κάμψης στην πολιτική, βυθισμένη στα οικονομικά χρέη, στην ανεπάρκεια των θεσμών, τη διαπλοκή με τα κέντρα συγκυβέρνησης ( εκδοτικά, τηλεοπτικά, εργολαβικά, κ.λ.π. ) αλλά και στην πολιτιστική πνευματική της διαδρομή, όπου η μεταπρατική της ασυδοσία και η εγχώρια αφασία συντελούν στην γενικότερη αρρυθμία η οποία φαίνεται να κυριαρχεί.
Η μεταπρατική πολιτιστική εξέλιξη ανάγκασε τη χώρα να υιοθετήσει την εξουσία των κυκλωμάτων-παρεών, την αδιαφανή χρηματοδότηση, τη θεωρητικοποίηση της ιδεοληψίας περί της ελληνικότητας, (καθαρό σύμπτωμα μειονεξίας) αλλά και την υποταγή στην ευρωπαϊκή φαινομενολογία των πρωτοποριών.
Συχνά πυκνά, υψώνονται τα λάβαρα των αποχρωματισμένων ιδεολογιών που διεκδικούν να στήσουν τα ιερατεία τους. Πότε ο αλτουσεριανός μαρξισμός και ο στρουκτουραλισμός (η πρώτη μεταπολιτευτική μόδα), άλλοτε οι νεορθόδοξες δοξασίες, στην συνέχεια οι μεταμοντέρνες αντανακλάσεις, χωρίς να μένουν απέξω με τη μικρή τους δύναμη αλλά συνδικαλιστική του παντοδυναμία στα κουκουβαγεία (Α.Ε.Ι) οι θεωρητικοί της ''κοινωνικής κατασκευής''. Τα παραπάνω χαρτογραφούν την διαδρομή ενός ξοδέματος εκείνου της πνευματικής μας και καλλιτεχνικής μας υποθερμίας που διαγράφει την ''οξειδωμένη'' της πορεία για μια και πλέον 35ετία.
Τι εισπράξαμε από το τσίρκο της μεταπολιτευτικής αποπνευματοποϊησης μας και το γιουσουρούμ θέαμα; Αφάνταστες κενολογίες για την οικουμενικότητα της τέχνης (εξαντλημένη αυτή η αφήγηση, ήδη από τον απολογισμό του ρομαντισμού ), πολύχρωμες εικαστικές εικόνες απόλυτου μηδενισμού, ένα πλήθος από παράφωνες τρομπέτες και μπασαβιόλες που βασανίζουν τα αυτιά μας ( οι αποκαλούμενοι τραγουδοποιοί), ποιητές που τραγουδάνε άριες κάποιου ξεχασμένου βιώματος, θεατρικές καρικατούρες για δήθεν μεταμοντέρνες εκφάνσεις, και μια γλώσσα στην λογοτεχνία, αφομοιωμένη πλήρως στην αντικειμενίζουσα νευρωτική μας αβελτηρία. Αυτός είναι ο στρατός της πνευματικής και καλλιτεχνικής μας «φτωχοχυσίας», που θέλει όλα να «συμφύρονται», και να δρομολογούν την παρέκβαση του ναρκισσισμού.
Στον στοχασμό, η τραμπάλα από την μια πλευρά ότι μπορούμε να έχουμε έναν γηγενή θεωρητικό λόγο που να πατάει στην ''μεταποιημένη'' νεορθοδοξία και τη γενιά του 30 θα λειτουργήσει ως αντιπρόταση στις σειρήνες της ευρωπαϊκής κουλτούρας. (Ωστόσο όλο αυτό το εγχείρημα αποτελεί μια πλήρη εγκατάσταση της μεταφυσικής του προοπτικισμού) Και από την άλλη πλευρά έχουμε την ακατάληπτη, όπως παρουσιάζεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μεταμοντέρνα εκμύθευση (μεταφυσική του μινιμαλιματισμού) με ερμηνευτικές αυθαιρεσίες που φαιδροποιούν τα θεωρητικά εγχειρήματα.
Αυτοί οι θίασοι που εκφράζουν τις παραπάνω ακροκόρυφες αφηγήσεις περιφέρονται στις πανεπιστημιακές αίθουσες, στα περιοδικά της πνευματικής κάμψης, και ζητούν ακροατές και αναγνώστες. Και υπάρχει πάντα ένα πλήθος έτοιμο να προσδεθεί άκριτα στις σχετικές μόδες το οποίο γαλβανίζεται από τις ιδεοληπτικές επελάσεις που προτάσσονται από τα κέντρα πολιτιστικής χειραγώγησης. Ο θόρυβος από αυτόν τον παφλασμό μεγάλος, ικανός ώστε να χάσεις την ακοή σου.
Αλλά και οι διαχειριστές του θεάματος δεν πάνε πίσω. Στους ίσκιους της έμπνευσης τους, αγαλματοποιούν (και περιμένουν να τους δοξάσουν) την κοινοτυπία, το σύμπλεγμα, την ανεπίστροφη κουταμάρα. Μπροστά σ' αυτό το σκουπιδαριό η όραση μας μπαίνει σε περιπέτεια, η αισθητική μας βυθίζεται στη συννεφιά.
Πώς να πείσεις τον ακαδημαϊκό δάσκαλο ότι το ''ά-κεντρο'' το ''μη ιεραρχικό σημαίνον σύστημα'', και χωρίς ''οργανωτική μνήμη'', καθώς και την ''εναλλαγή της αποσυναρμολόγηση και συναρμογής'' των Deleuze/Guattari, όλα αυτά τέλος πάντων, με την αυξητική φλυαρία τους, τα βρίσκεις στον Ηράκλειτο όταν εκείνος μιλούσε για το ''μεταβάλλον αναπαύεται'', καθώς επίσης στους «Αργοναύτες» του ποιητή; Πώς να προτείνεις να δουν οι επιτηδευόμενοι ιεροεξεταστές της κουλτούρας, ότι ο Ντελέζ άθεος μυστικιστής, θιασώτης της εμμένειας, ζητούσε από την σκέψη να μάθει τόσο να αναπνέει, όσο και να υπολογίζει τη παύση, στην λικνιστική της ''πτυχή'';
Πώς όμως να δείξεις στον δάσκαλο της λακανικής ''φιλολογίας'', που ακόμη δεν έχει καταλάβει ότι στέγνωσε το μελάνι που γράφει και δεν μπορεί όσο και να θέλει να δημιουργεί συρμούς, ρεύματα, νοοτροπίες, ότι το λακανικό ''Άλλο'', δεν είναι καινούργιο όπως άλλωστε και η συνθήκη της ''σχέση'', για κάποιους νεορθόδοξους με την προβεβλημένη πνευματική τους οίηση, όταν διατείνονται για το νόημα της ζωής, ότι δεν αποτελεί εφεύρεση της πατερικής ορθοδοξίας, αλλά ξεδιπλώνονται και τα δύο( και το ''Άλλο'' και η ''σχέση'') αδέσμευτα στον Σοφιστή του Πλάτωνος; Ή πώς να τολμήσεις να υπογραμμίσεις στους επόπτες και δεσμοφύλακες της γαλλικής κουλτούρας, που όπως υποστηρίζουν φιλοτεχνούν το ψηφιδωτό της, ότι ο πολύς Ντεριντά είναι παιδί του χεγγελιανής αποστροφής που αναφέρεται στην πονηριά του Λόγου;(Die List der Vernuft)
Πώς να πεις στον καλλιτέχνη ότι τα σύμβολα και τα σημαίνοντα έχουν χάσει την οικονομία τους στην διάταξη του κόσμου και δεν λειτουργούν ως καθαρμοί στις παλιές ιερουργίες ; Αλλά και στον συγγραφέα ότι η γλώσσα δεν είναι πρωτουργός του γίγνεσθαι πια, αφού πέρασε στην συμβατική παραδοχή της άλαλης ιδιοτροπίας.
Κάτω από του ιριδισμούς αυτής της επιφάνειας μέσα από λαγούμια και από μαρμάρινες Βαβέλ ολοκληρώνουν τη κατήχηση οι σημερινοί δάσκαλοι και διασκεδαστές(entertainer) των καλών ευκαιριών. Θυμηθείτε αυτό που έλεγε ο Ιωάννης Ψυχάρης (1854-1929) ότι το ελληνικό έθνος κατά τον βίο του γνώρισε δύο ''άσπονδους εχθρούς'' τους Τούρκους και τους δασκάλους.
Σε πρώτο επίπεδο οι «προφεσόροι» στήνουν το νομιμοποιητικό πλαίσιο της φεουδαλικής οικογενειοκρατίας ( όπως και οι πολιτικοί ). Πηγαίνετε στα κουκουβαγεία (Α.Ε.Ι) να δείτε ότι τα ίδια ονόματα διδασκόντων ( ακόμη και αυτών που ανέμιζαν κάποτε την παντιέρα της πρωτοπορίας ) υπάρχουν για πάνω από μια 50ετία. Σε δεύτερο επίπεδο οργανώνουν την κρατικοδίαιτη επιχειρηματική διαπλοκή. Σήμερα μιλάμε για τους νέους τύπους επιχειρηματίες/καθηγητές μέσα στα δημόσια Α.Ε.Ι.( Βουλιάζουν τα κουκουβαγεία μας από τα χρυσοπληρωμένα πλην όμως αραχνιασμένα και αχρησιμοποίητα λαμπορατόρια, ακόμη και οπτικοαουστικά εργαστήρια μαθαίνουμε εσχάτως ότι λειτουργούν ).
Η φεουδαλική δομή ως στάση εξαπλώνεται σε όλο το φάσμα της κουλτούρας. Γίνεται ένα είδος καρτέλ που ευνοεί τα κλειστά συστήματα και περιθωριοποιεί την πνευματική και καλλιτεχνική ανταγωνιστικότητα. Να γιατί στην χώρα μας υπερασπίζονται οστεοθήκες. Και γιατί συνωστίζονται οι «πνευματικοί μας ταγοί» στους λουστραρισμένους θαλάμους των ευαγών ιδρυμάτων, στα Πρυτανεία της στρέβλωσης, της παραχάραξης και της τυποποίησης. Σιτίζονται από τα Πρυτανεία που χρόνια οικοδομούν τις μορφές πνευματικής απολίθωσης και υπνοπαιδείας. Αλλά ξέχασαν να υπολογίσουν τους θαμώνες τους, οι οποίοι κουρασμένοι από τα ορατόρια και μυθοθεάματα των δευτοτριτοβάθμιων και αναξιοπρόσεχτων ερίφηδων του πολιτισμού μας, ολοένα δραπετεύουν από το μαύλισμα της λαθραίας κουλτούρας, αφήνοντας τα πρυτανεία ακατοίκητα γιατί βαρέθηκαν το χασμουρητό και την πλήξη που κυριαρχεί.
Το τίμημα των διαχειριστών της κουλτούρας μας (και γιατί όχι η ανθρωποθυσία τους) είναι ότι φαντάζουν κλόουν στα μάτια των πολλών, ακυρωμένοι παραμονάριοι, ισορροπούν αυτό το τίμημα τους με τα λύματα ματαιοδοξίας ( χρήματα , θέσεις, εξουσία, κ.λ.π ) και το κληρονομημένο λίμπρο ντόρο της καιροσκοπικής τους δράσης. Η ειρωνεία βέβαια είναι ότι οι συνιστώσες της πνευματικής μας στάσης και καλλιτεχνικής φοράς, βρίσκονται σε απόγνωση και ακινησία και εκείνο που φαίνεται να έρπεται είναι η αλληλολιβανιστική τέχνη του Μέλαντος, που γνωρίζει μεγάλες δόξες στην εγχώρια στυλιζαρισμένη κουλτούρα μας.
Τα τοτέμ της κουλτούρας έχουν καταρρεύσει. Η λογοτεχνία έχει συνθηκολογήσει με το αγοραίο, ο κινηματογράφος έχει γίνει μια τρομοκρατία της εικόνας, το θέατρο εκφραστική κατατονία αφυών εκπλήξεων, οι εικαστικές τέχνες μπίζνα, η ποίηση μοιάζει να υπερασπίζεται σκελετούς πνευματικής ταφής, η κριτική είναι γεμάτη από ενάερους ληρολόγους/δοξογράφους.
Σήμερα γράφουν πολλά, δείχνουν επίσης πολλά, αλλά δεν θα σωθεί κάτι. Γι' αυτό διαχειριστές της πνευματικής/πολιτιστικής μας δυστυχίας, μη μας λερώνετε με τις ευκοίλιες σας, για να θυμηθούμε και τον Γ. Σκαρίμπα.
-------------------
* Ο υπογράφων το κείμενο ονομάζεται Απόστολος Αποστόλου και διδάσκει Φιλοσοφία και Θεωρία της Λογοτεχνίας στην Ιταλία, στα Universita’ del Tempo Libero του Arese και του Collefero.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου