για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία

για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία
...................................................για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία
Δεν έχουμε δεν πληρώνουμε....
"Η χώρα δεν έχει ανάγκη από μια συμφωνία γενικά. Έχει ανάγκη από μια έξοδο από τα αδιέξοδα των μνημονίων, από μια σύνθετη πολιτική διεξόδου και αναγέννησης σε όλους τους τομείς, παραγωγικής και πνευματικής – κοινωνικής, εθνικής ανασυγκρότησης, που δεν μπορεί να γίνει μέσα από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τους όρκους πίστης στις συνθήκες της Ε.Ε., χωρίς έναν σταθερό προσανατολισμό για μια νέα θέση της χώρας στον γεωπολιτικό άξονα. [Ο Δρόμος της Αριστεράς]

Δευτέρα 29 Απριλίου 2019

Ποιος δεν είναι διανοούμενος;


Γράφει η Παναγιώτα Ψυχογιού*

Ο Μισέλ Φουκώ έχει πει ότι δεν υπάρχουν ολοκληρωμένοι διανοούμενοι: «οι πανεπιστημιακοί στηρίζουν τα πανεπιστήμια, οι καλλιτέχνες τα θέατρα, οι γιατροί τα νοσοκομεία, η κάθε κατηγορία τα δικά της επαγγελματικά συμφέροντα. Λείπουν οι διανοούμενοι που θα στοχαστούν με πλαίσιο αναφοράς την ανθρωπότητα ολόκληρη».
Σύμφωνα με τον Έντσο Τραβέρσο, η λέξη διανούμενος έχει χάσει κάθε κύρος, καθώς αποδίδεται συνήθως σε «φλύαρες φιγούρες» που γεμίζουν τις τηλεοπτικές οθόνες και στους εμπειρογνώμονες της κυβέρνησης. Και αυτή η έκλειψη οφείλεται στο τέλος των ουτοπιών του 20ού αιώνα, τη συντηρητική στροφή της δεκαετίας του 1980, την εμπορευματοποίηση της κουλτούρας, τις απογοητεύσεις μιας γενιάς. Για να επινοήσουν νέες ουτοπίες, οι διανοούμενοι θα έπρεπε να βγουν από το ειδικευμένο περιβάλλον τους και να ξαναβρούν μια οικουμενική στάση: «Οι διανούμενοι ανήκουν είτε «φύσει» είτε «θέσει» κατά μεγάλο ποσοστό στη μικροαστική τάξη. Μετέωροι ανάμεσα στις δύο μυλόπετρες της Ιστορίας, το Κεφάλαιο και την Εργασία, συνθλίβονται από αυτές και αφομοιώνονται αδιάκοπα και προς τις δύο αντίρροπες κατευθύνσεις, έστω κατά άνισα ποσοστά. Αν η καπιταλιστική εξέλιξη προλεταροποιεί ένα μεγάλο μέρος μικροαστικών στρωμάτων, αυτό δεν σημαίνει ότι τα διαφοροποιεί ταυτόχρονα και επαναστατικά. Η δίψα της «ανόδου», ο καριερισμός, ο τυχοδιωκτισμός, η παλινωδία, η ταλάντευση και η πολιτική προδοσία είναι κύρια γνωρίσματα της μικροαστικής ψυχολογίας». («Τι απέγιναν οι διανοούμενοι;», Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.)
«Ο ρατσισμός της ευφυίας», γράφει ο Μπουρντιέ, είναι χειρότερος από τους λοιπούς. Οι διανοούμενοι υπήρξαν πάντοτε και ταυτόχρονα «καθολικοί», «μιντιακοί» και «ειδικοί». Το σύγχρονο πανεπιστήμιο παράγει τον τύπο του  διανοούμενου-ειδικού. Ενώ ο μιντιακός διανοούμενος κυρίως νομιμοποιεί τις παραδεδεγμένες ιδέες.
Σύμφωνα με τον Νορμπέρτο Μπόμπιο, όλοι οι ορισμοί του διανοούμενου ταλαντεύονται ανάμεσα σε δύο πόλους, από τη μία η πλατωνική οπτική του σοφού που αναλαμβάνει εξουσία, ο «φιλόσοφος βασιλιάς» της ιδανικής πολιτείας και από την άλλη ο διανοούμενος ως σύμβουλος, ο φιλόσοφος της αυλής που θέτει τη γνώση του στην υπηρεσία του ηγεμόνα.
 Ο Σαρτρ θέλει τον διανοούμενο «ηθική συνείδηση» της εποχής του. Ο Τσόμσκι δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο των διανοουμένων στην αναπαραγωγή της ιδεολογίας(κατασκευή της συναίνεσης). Στο γνωστό άρθρο του με τον τίτλο «The Responsibility of the Intellectuals» («Η ευθύνη των διανοουμένων»), που δημοσιεύθηκε το 1967 στο «New York Review of Books», ο Νόαμ Τσόμσκι γράφει ότι ιστορικά "η ευθύνη των διανοουμένων είναι να λένε την αλήθεια".
Ο Παλαιστίνιος Edward W. Said στο βιβλίο του «Διανοούμενοι και εξουσία» (εκδόσεις SCRIPTA, Αθήνα 1999), υποστηρίζει ότι ο διανοούμενος έχει «έναν πολύ συγκεκριμένο δημόσιο ρόλο,  κεντρικό σημείο του οποίου είναι η ικανότητα αναπαράστασης, ενσάρκωσης και άρθρωσης ενός μηνύματος, ενός οράματος, μιας στάσης, μιας φιλοσοφίας, ή μιας άποψης, που πραγματοποιούνται ενώπιον, αλλά και εκ μέρους, ενός κοινού του οποίου αποτελεί τον εκπρόσωπο, μα όχι τον τιμητή. Οι κομματικοί δεσμοί, το εθνικό πλαίσιο και η πρωταρχική αίσθηση νομιμοφροσύνης δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να υποσκελίζουν το κριτήριο της αλήθειας σχετικά με την ανθρώπινη δυστυχία και καταπίεση. Κανένα άλλο στοιχείο δεν παραμορφώνει το δημόσιο πρόσωπο του διανοουμένου, περισσότερο από τη λοξοδρομία, την επιφυλακτική σιωπή τον πατριωτικό φανφαρονισμό, τη μελοδραματική αναδρομική αποστασία». Γι' αυτό και αντιλαμβάνεται τον κοινωνικό ρόλο του διανοούμενο ως «ξένου», «ερασιτέχνη», και ανατροπέα του όποιου status quo.
Ο Γκράμσι λέει ότι «Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διανοούμενοι ωστόσο δεν λειτουργούν όλοι ως διανοούμενοι μέσα στην κοινωνία». Στα τετράδια της Φυλακής θα περιγράψει πρώτος την ανάδειξη, μιας τάξης νέων «οργανικών» διανοουμένων: «ο καπιταλιστής επιχειρηματίας δημιουργεί στο πλάι του θέσεις για τον βιομηχανικό τεχνικό, τον ειδικό στην πολιτική οικονομία, τους οργανωτές μιας νέας κουλτούρας, ενός νέου νομικού συστήματος». 
Ο Giroux αναφέρεται στη διαμόρφωση της εκπαίδευσης ως κεντρικό χαρακτηριστικό της πολιτικής, τονίζοντας την ανάγκη να συμβάλλουν οι διανοούμενοι στην ανάπτυξη των διαμορφωτικών εκείνων προϋποθέσεων, προκειμένου να δημιουργήσουν κριτικά σκεπτόμενους και κοινωνικά υπεύθυνους πολίτες. Οι διανοούμενοι, υποστηρίζει, πρέπει να αρνηθούν να μετατραπούν σε αυτό που ο Γκράμσι αποκάλεσε κάποτε «ειδικοί στη νομιμοποίηση».
Ο Καστοριάδης γράφει: «Διανοούμενος. Ουδέποτε συμπάθησα (ούτε αποδέχτηκα για λογαριασμό μου) αυτόν τον όρο, και για λόγους αισθητικούς, εξαιτίας της άθλιας και αμυντικής υπεροψίας που αυτός ο όρος προϋποθέτει, άλλα και για λόγους λογικούς· ποιος δεν είναι διανοούμενος;
Δεν θα προσπαθήσω εδώ να απαντήσω σ’ αυτό το πρόβλημα. Οι παρατηρήσεις μου θα έχουν να κάνουν με εκείνους πού δια του λόγου και της ρητής διατύπωσης γενικών ιδεών, επιχείρησαν ή επιχειρούν να ασκήσουν κάποιαν επιρροή στην εξέλιξη της κοινωνίας τους και στην πορεία της ιστορίας... Έτσι, θα περιοριστώ στη σύντομη συζήτηση τριών σημείων. Το πρώτο σημείο αφορά σε δύο διαφορετικούς τύπους σχέσεως μεταξύ του στοχαστού και της πολιτικής κοινότητας, όπως παραδείγματος χάριν τις προβάλλει η ριζική αντίθεση μεταξύ Σωκράτους, του φιλοσόφου εντός της πόλεως, και Πλάτωνος, του φιλοσόφου που θέλει να είναι υπεράνω της πόλεως. Το δεύτερο σημείο είναι σχετικό με την τάση πού κατέλαβε τούς φιλοσόφους, από κάποια συγκεκριμένη ιστορική φάση και μετά, να εκλογικεύσουν το πραγματικό, δηλαδή να το νομιμοποιήσουν. Στην εποχή της οποίας είδαμε το τέλος, γνωρίσαμε περιπτώσεις ιδιαιτέρως θλιβερές με τούς συνοδοιπόρους τού σταλινισμού, αλλά επίσης, με κάποιον «εμπειρικά» μεν διαφορετικό, άλλα φιλοσοφικά ισότιμο τρόπο, με τον Heidegger και τον ναζισμό. Θα καταλήξω μ’ ένα τρίτο σημείο: Με το ερώτημα πού θέτει ή σχέση της κριτικής και της θεώρησης του φιλοσόφου-πολίτη με το γεγονός ότι, σ’ ένα πρόταγμα αυτονομίας και δημοκρατίας, η πηγή της δημιουργίας, ο κύριος θεματοφύλακας του θεσμίζοντος φαντασιακού, είναι η μεγάλη πλειονότης των ανδρών και των γυναικών μιας κοινωνίας, και αυτοί πρέπει να γίνουν τα δρώντα υποκείμενα της ρητής πολιτικής». ("Ο θρυμματισμένος κόσμος" που κυκλοφόρησε το 1999 από τις εκδόσεις Ύψιλον).
O διανοούμενος δεν μπορεί να είναι θεμελιωτής της συναίνεσης. Είναι ένας άνθρωπος, όπως εμείς, που διακυβεύει όλη του την ύπαρξη για χάρη του κριτικού πνεύματος και της Ελευθερίας. Αντί να εμπιστευτούμε αυτόν τον ρόλο σε μια κατηγορία προσώπων, θα ήταν ίσως καλύτερο να στρατευόμαστε όλοι στη δράση.

* Η Παναγιώτα Ψυχογιού είναι διδάκτορας φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και εργάζεται ως καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
 

Παρασκευή 26 Απριλίου 2019

Τα ιστολόγια του Πάνου Αϊβαλή και το παιχνίδι με τις λέξεις



Αυτό το ιστολόγιο - όπως και πολλά άλλα - δημιουργήθηκε από τον Πάνο Αϊβαλή, που έφυγε από τη ζωή στα 63 του χρόνια, την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018. Είχα την τύχη και την ευτυχία να είμαι σύντροφος και σύζυγός του τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Χωρέσαμε μια ολόκληρη ζωή σ’ αυτά τα χρόνια. Ήταν συνταξιδιώτης μου, όπως έλεγε. Μόνο που τώρα πια πρέπει να συνεχίσω χωρίς τη φυσική του παρουσία, αν και θα βρίσκεται για πάντα στο νου και στην καρδιά μου. Με παρηγορεί το γεγονός ότι έζησε, όπως εκείνος επέλεξε, μια ζωή γεμάτη από δραστηριότητες σε δημοσιογραφικό, πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο, γεμάτη από φως και ήλιο, πλούσια σε ταξίδια και εμπειρίες. Και ένιωθε κάθε μέρα ευγνωμοσύνη για το δώρο της ζωής.
Μέσα μου κλείνω τις αναμνήσεις, όσα ζήσαμε, τη φωνή του, το γέλιο του, τα γαλάζια μάτια του. Η μνήμη του για μένα ζωντανεύει κάθε μέρα και κάθε νύχτα, σε κάθε βήμα μου, σε κάθε κίνηση, σε κάθε σκέψη.
Ο Πάνος διατηρούσε πολλά ιστολόγια με λογοτεχνικά, πολιτικά, πολιτιστικά και αρκαδικά θέματα. Με φώναζε συχνά και μου έδειχνε στον υπολογιστή το καινούργιο ιστολόγιο που είχε φτιάξει. Με ρώταγε αν μου άρεσε η εικόνα που είχε διαλέξει, ο τίτλος κλπ. Κι εγώ του έλεγα: «Πάλι; Μα πώς βρίσκεις άκρη με τόσα ιστολόγια; Πώς τα παρακολουθείς;» Κι όμως τα παρακολουθούσε, τα ενημέρωνε, έδινε σημασία στις λεπτομέρειες. Αναζητώντας τα ίχνη των ιστολογίων, βρέθηκα μπροστά σε πολύ περισσότερα από όσα ήξερα ότι υπήρχαν. Και συνειδητοποίησα ότι ήταν η αγάπη του για τις λέξεις που τον ωθούσε να φτιάχνει  κάθε φορά κι ένα καινούργιο ιστολόγιο παίζοντας με τις λέξεις, ανακατεύοντας γράμματα, αφήνοντας να τον παρασύρουν οι αμφισημίες. Σαν τα κινέζικα κουτιά, το ένα ιστολόγιο οδηγούσε στο άλλο, καθένα απαιτούσε την ύπαρξη του άλλου. Η τελευταία ανάρτησή του με ημερομηνία 23 Νοεμβρίου 2018 έγινε στο ιστολόγιο Μορέας (Moreas-news.blogspot.com).
Οι επόμενες αναρτήσεις έγιναν από μένα, που θα συνεχίσω να ενημερώνω κάποια από τα ιστολόγια και ένα από αυτά, το "Πάνος Αϊβαλής" (panosaivalis.blogspotcom), θα το αφιερώσω σε αναρτήσεις που θα αφορούν τον Πάνο μου.
Θα κλείσω με λίγα λόγια για τη διαδρομή του Πάνου:
Γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 24 Οκτωβρίου 1955 και καταγόταν από την Αρκαδία (Καρύταινα και Ελληνικό). Απέκτησε δυο παιδιά, τον Οδυσσέα και την Κατερίνα. Και θεωρούσε παιδιά του και τα δικά μου παιδιά, τον Τάσο και τον Απόστολο.
Το 1974 άρχισε να εργάζεται σαν ελεύθερος συνεργάτης εφημερίδων, ξεκινώντας από τον “Ελληνικό Κόσμο”. Το 1975 ήταν στην “Ελεύθερη Θράκη” σαν πολιτικός ανταποκριτής και την επόμενη χρονιά στον “Ημερήσιο Κήρυκα” στη Λάρισα. Την ίδια χρονιά ήταν συντάκτης για θέματα τουρισμού στον “Βαλκανικό Κόσμο”, αρχισυντάκτης στα “Μαντινειακά Νέα” και συντάκτης στο περιοδικό “Οπτικοακουστική”. Το 1977 ξεκίνησε σπουδές Μαζικής Επικοινωνίας Τηλεόρασης και Ραδιοφώνου στο MMC στο Τορόντο του Καναδά. Την ίδια χρονιά άρχισε να γράφει στον Καναδά στην “Ελληνοκαναδική Εβδομάδα”, στον “Ελεύθερο Τύπο” και στον ραδιοφωνικό σταθμό “Greek Canadian Radio Station”. 
To 1981 εργάστηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στο Λουξεμβούργο. Το 1986 έγινε συντάκτης στα “Ρεθυμνιώτικα Νέα” και το 1987 έγινε υπεύθυνος των εκδόσεων “Αρκάδων Συγγραφέων” και των εκδόσεων “Αϊβαλή”. Ήταν εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας “Αρκαδικό Βήμα” (πρώην “Λούσιος”) που μετρά 30 χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης παρουσίας (έτος ίδρυσης 1988), με ειδήσεις, νέα και ρεπορτάζ από τις παροικίες των Αρκάδων. Αγαπούσε πολύ την Ελλάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα του την Αρκαδία. Έλεγε ότι το Αρκαδικό Βήμα, η δημιουργία του, ήταν το παιδί του. Μέσα από τις σελίδες του μας ταξίδευε στα μονοπάτια του Πάρνωνα, μας άφηνε να κρυφοκοιτάξουμε τις νύμφες καθώς λούζονταν στα παγωμένα νερά του Λούσιου, ανεβαίναμε σε γεφύρια και σε κάστρα, περιδιαβαίναμε τα σοκάκια της Καρύταινας.
 Επίσης υπήρξε αρθρογράφος στην οικονομική εφημερίδα “Εν Αθήναις” και εκδότης του περιοδικού “Ύφος”, για το οποίο θα υπάρξει αφιέρωμα σε επόμενη ανάρτηση.
 Το 1990 άρχισε να διδάσκει “Εφαρμοσμένη Δημοσιογραφία” στην σχολή ΑΚΠΕΣ-ΛΟΓΟΣ, ενώ το 1996 έγινε αρχισυντάκτης στα “Πρωινά Νέα της Αρκαδίας”. Υπήρξε φίλος της Βλαχέρνας και επί σειρά ετών τυπογράφος των τοπικών εφημερίδων “Τα νέα των Βλαχερναίων” και “Τα Μαντάτα του Μπεζενίκου” και δημιουργός πολλών αρκαδικών ιστολογίων. Έχει γράψει επιμύθιο για τον Νίκο Γκάτσο, μονογραφία για την “Ιστορία του Αρκαδικού Τύπου” και ετοίμαζε το βιβλίο “Ραδιοφωνικές Συνομιλίες” Για τη δράση του έχει αποσπάσει αρκετές τιμητικές διακρίσεις, όπως Δίπλωμα Τιμής από την Παγγορτυνιακή Ένωση, τον Πατριωτικό Σύλλογο Άνω Καρυωτών “Ο Λύκαιος Δίας” και το Σύλλογο Απανταχού Πρασινιωτών Γορτυνίας για την συμβολή στην ενημέρωση των Απανταχού Αρκάδων και Δίπλωμα Τιμής από τον Δήμο Τρίπολης. Υπήρξε μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος, της Ένωσης Συντακτών Πολιτιστικών Περιοδικών, της Εταιρίας Αρκαδικών Γραμμάτων και Τεχνών. Κατά το παρελθόν ήταν παραγωγός στη Δημοτική Ραδιοφωνία Τρίπολης, με δική του εκπομπή καθώς και παραγωγός στο Ράδιο Αττική (Δημοτική Ραδιοφωνία Μαρκόπουλου).

Πόπη Βερνάρδου -Αϊβαλή

Τρίτη 23 Απριλίου 2019


Το πρώτο διεθνές διεπιστημονικό μαρξιστικό συνέδριο στην Ελλάδα, Historical Materialism Athens Conference, θα γίνει από 2 έως 5 Μαΐου 2019 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με τίτλο «Να ξανασκεφτούμε την κρίση, την αντίσταση και τη στρατηγική».
Το συνέδριο, που θα διεξαχθεί εξ ολοκλήρου στα αγγλικά, επιδιώκει να συμβάλει στην ανανέωση της μαρξιστικής θεωρίας και της επαναστατικής προοπτικής, προτείνοντας τη συστηματική έρευνα και το διάλογο με σκοπό να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα του δογματισμού και του εμπειρισμού. Διοργανώνεται σε συνεργασία με το τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ (παράρτημα Ελλάδας).
Διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Μαρξ και σε συνθήκες ανάδυσης νέων ρευμάτων θεωρητικής αναζήτησης, η μαρξιστική θεωρία αποτελεί το αναγκαίο σημείο αφετηρίας για την αναγέννηση ριζοσπαστικών αριστερών πολιτικών.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των διεργασιών τα τελευταία χρόνια, καθώς η ένταση της οικονομικής κρίσης, η απονομιμοποίηση των κυρίαρχων θεσμών, η μετέπειτα υποχώρηση των κοινωνικών κινημάτων, αλλά και η συνεχιζόμενη αντίσταση στην κατάσταση πραγμάτων, εξακολουθούν να τροφοδοτούν τον εγχώριο και διεθνή διάλογο.
Αντλώντας από αυτή την εμπειρία, καθώς και από τις εξελίξεις στη Λατινική Αμερική, αλλά και τη γενικότερη κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η διεθνής συνάντηση στην Αθήνα αποσκοπεί στη διεύρυνση και στην εμβάθυνση των θεωρητικών αναζητήσεων που έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στην ανατροπή του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και των δομών εξουσίας και εκμετάλλευσης στις οποίες στηρίζεται συνολικά το κεφαλαιοκρατικό σύστημα.
Στο συνέδριο Historical Materialism Athens συμμετέχουν περισσότεροι από 400 εισηγητές και εισηγήτριες, από τη δυτική και βόρεια Ευρώπη, τα Βαλκάνια, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Λατινική Αμερική, την Τουρκία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, το Πακιστάν, την Ινδία, και συνολικά πάνω από 30 χώρες. Στις τέσσερις μέρες του συνεδρίου θα διεξαχθούν πάνω από 120 συζητήσεις.

Καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη διαμόρφωση του καπιταλισμού στις αρχές του 21ου αιώνα, τη φιλοσοφία, την οικονομική και την κοινωνική θεωρία, την ιστορία, το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, τον φεμινισμό και την κριτική της κοινωνικής αναπαραγωγής, την περιβαλλοντική κρίση, την εκπαίδευση και το πανεπιστήμιο, την τεχνολογία, την εργασία, τα κοινά ως θεωρία και πράξη, τα αναδυόμενα κινήματα, τον αντιφασισμό, τη σχέση τέχνης-λογοτεχνίας και αντικαπιταλιστικής κριτικής.
Πέραν των πολλαπλών παράλληλων τραπεζιών που θα διεξάγονται σε κάθε χρονική ζώνη κάθε ημέρας, θα πραγματοποιούνται και κεντρικά τραπέζια όπου θα παρευρίσκεται το σύνολο των συνέδρων.

Πέμπτη 2 Μαΐου | 19:00 (θα πραγματοποιηθούν δύο κεντρικές συζητήσεις)
-Η πολιτική σκέψη του Μαρξ
Σάββας Μιχαήλ,  Γιώργος Καλαμπόκας,  Ουόρρεν Μόνταγκ (Warren Montag),Αλέξανδρος Χρύσης(στο αμφιθέατρο Σάκης Καράγιωργας Ι)
-Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων στη Γαλλία
Φρεντερίκ Λορντόν (Frederic Lordon), Μάια Παλ (Maia Pal), Στέφεν Μπουκβίν (Stephen Bouquin), Αλεξίς Κουκιέ (Alexis Cukier),Χρήκε Μπάαρς (Grietje Baars)(στο αμφιθέατρο Σάκης Καράγιωργας ΙΙ)

Παρασκευή 3 Μαΐου | 18:45
-Η σκέψη του Μαρξ σε σχέση με τον σύγχρονο καπιταλισμό και την πορεία της κρίσης
Γιάννης Μηλιός, ο Μάικλ Ρόμπερτς (Michael Roberts),Κώστας Λαπαβίτσας

Σάββατο 4 Μαΐου | 12:00
– Πολιτική κρίση και την αριστερή στρατηγική
Ινές Σβέρντνερ (Ines Schwerdtner), Γιοσέπ Μαρία Αντέντας (Josep Maria Antentas), Παναγιώτης Σωτήρης, Καταρίνα Πρινσίπε (Catarina Principe)
Σάββατο 4 Μαΐου | 19:00
-Μετανάστευση-μαρξισμός- κινήματα αλληλεγγύης
Όλγα Λαφαζάνη, Σάντρο Μετσάντρα (Sandro Mezzadra), Σαρζάντ Μοτζάμπ (Shahrzad Mojab), Ραναμπίρ Σαμαντάρ (Ranabir Samaddar)

Κυριακή 5 Μαΐου | 12:30
-Η κοινωνική αναπαραγωγή και ο σύγχρονος μαρξιστικός φεμινισμός
Άνκιτσα Τσάκαρντιτς (Ankica Čakardić), Άντζελα Δημητρακάκη,  Χόλλυ Λιούις (Holly Lewis), Λυν Σήγκαλ (Lynne Segal).


Οι κεντρικές συζητήσεις της Παρασκευής, του Σαββάτου και της Κυριακής, θα διεξαχθούν στο αμφιθέατρο Σάκης Καράγιωργας ΙΙ.
Μπορείτε να βρείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου εδώ.

2-5 Μαΐου 2019
στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Λεωφόρος Συγγρού 136, Αθήνα)

Δευτέρα 15 Απριλίου 2019

Δολοφονήθηκε η ηγετική μορφή των αυτοχθόνων της Κολομβίας


Το περασμένο Σάββατο οι αρχές των αυτοχθόνων κατοίκων της Κολομβίας ανακοίνωσαν τη δολοφονία της ηγετικής μορφής του κινήματός τους και προασπιστή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ακιλέο Μετσέτσε Μπαραγόν στην επαρχία Τσοκό, στα σύνορα με τον Παναμά. 

Χθες η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση Oxfam ανακοίνωνε πως επίκειται και η επιστροφή της Μάρτα Σεβάγιος, άλλης ηγετικής προσωπικότητας των αυτοχθόνων στην Κολομβία, έπειτα από αρκετούς μήνες ένταξής της σε πρόγραμμα προστασίας της στην Ισπανία, μετά τις απειλές που δέχθηκε για τη ζωή της.

Πέρα από την είδηση της δολοφονίας του 52χρονου Μπαραγόν «τον οποίον έσυραν ένοπλοι έξω από την κατοικία του στο Ριοσούσιο και τον πυροβόλησαν τρεις φορές στο κεφάλι» και την επίφοβη για τη ζωή της επιστροφή της Σεβάγιος, προβάλλει η αμείλικτη πραγματικότητα για την Κολομβία: μόλις δυόμιση χρόνια μετά την υπογραφή της ειρήνης, που έθεσε τέρμα στο μακρύ εμφύλιο πόλεμο, έχουν δολοφονηθεί πάνω από 500 προασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Αριθμός που στατιστικά μεταφράζεται στη δολοφονία ενός αγωνιστή της ειρήνης και των δικαιωμάτων κάθε 48 ώρες.

Σύμφωνα με την Εθνική Οργάνωση Ιθαγενών της Κολομβίας (ONIC), ο Μετσέτσε Μπαραγόν, που ήταν επίσης λέκτορας στο Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Ιθαγενών «Χαγουάλ», είχε αρχίσει να λαμβάνει απειλές για τη ζωή του από το Νοέμβριο. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Κολομβία καταδίκασε τη δολοφονία και ζήτησε να ερευνηθεί η υπόθεση και να χυθεί άπλετο φως για τις συνθήκες και τους αυτουργούς της δολοφονίας του. 

Όπως υπενθύμισε ο ΟΗΕ, το 2018 δολοφονήθηκαν 113 ηγετικά στελέχη κοινωνικών οργανώσεων στη χώρα και μέχρι σήμερα για το 2019 έχουν καταγραφεί άλλοι 29 φόνοι.

Η Σεβάγιος, χρειάσθηκε να μεταφερθεί στη Βαρκελώνη για αρκετούς μήνες και να αποχωρισθεί τα παιδιά της, που παραμένουν σε ασφαλή τοποθεσία με το σύζυγό της στην Κολομβία, προκειμένου να προστατευθεί από τις απειλές που δέχθηκε για τη ζωή της, μόνο και μόνον επειδή αποτελεί μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της οργάνωσης MOVICE, που συντονίζει πάνω από 200 οργανώσεις υπέρ των θυμάτων των εγκλημάτων των κρατικών υπηρεσιών της Κολομβίας.

Η ίδια γνωρίζει από πρώτο χέρι τι εστί καταδίωξη για τις ιδέες σου, καθώς και ο πατέρας της έχει δολοφονηθεί επειδή ακριβώς ήταν ένας ιθαγενής σε εδάφη που διεκδικούν να υφαρπάξουν ένοπλες ομάδες, ενώ και ο αδελφός της έχει δεχθεί δύο ένοπλες επιθέσεις από «παραστρατιωτικές οργανώσεις που συνεργάζονται με τις ένοπλες δυνάμεις», διότι θεωρήθηκε «κατά λάθος» πως ήταν μέλος ανταρτικής ομάδας.

Η ίδια τονίζει πως δε φοβάται για τη ζωή της: «δεν μπορούν να μας αφαιρέσουν τίποτε. Κι ό,τι είναι σκληρό εμάς μας κάνει ακόμη πιο δυνατούς κι εκείνους τους τρομοκρατεί. Δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε», τονίζει η Σεβάγιος, προσθέτοντας πως η ίδια θα λάβει τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης.

Ωστόσο, η ίδια δηλώνει αποφασισμένη να εργασθεί για την κρηπίδωση της ειρήνης και να φέρει στο προσκήνιο εκείνες τις αιτίες του κοινωνικού διχασμού στη χώρα: τις ανισότητες και την αγνόηση του αγροτικού κόσμου, των ιθαγενών και όσων ζουν μακριά από τις μεγαλουπόλεις και τα γραφεία των υπουργών. Η ίδια αρνείται να δεχθεί ότι στη χώρα της μπορεί να επαναληφθεί η πικρή προϊστορία της σύγκρουσης, που έχει οδηγήσει σε πάνω από 90.000 εξαφανίσεις ανθρώπων και είχε ως άμεσα κι έμμεσα θύματά της πάνω από 8 εκατ. ανθρώπους.

Αυτό το καλοκαίρι, η MOVICE εξασφάλισε την άδεια για να ερευνήσει τους ομαδικούς τάφους, όπου βρίσκονται δεκάδες θύματα της κρατικής καταστολής και η Σεβάγιος θα βρεθεί ακόμη μία φορά κοντά στα θύματα. Όπως τονίζει, ειρήνη δεν είναι μόνον η σιγή των όπλων, «αλλά είναι ανάπτυξη, δικαιοσύνη και αποκατάσταση, είναι να χρηματοδοτηθεί η περιφέρεια, είναι η αναδιανομή της γης, είναι να σκεφθούμε τους αγρότες και τις αγρότισσες, τους ιθαγενείς».

«Η Κολομβία εκπέμπει ένα SOS στην διεθνή κοινότητα, κραυγάζουμε ένα SOS για τη ζωή των προασπιστών των δικαιωμάτων. Θέλουμε άραγε ειρήνη;», είναι το μήνυμα που αναπέμπει η Σεβάγιος.

Πηγές: EFE, El Publico

Κυριακή 14 Απριλίου 2019

Πυροβολώντας τον πληροφοριοδότη σε δημόσια θέα

το σκίτσο είναι του Κάρλος Λατούφ
γράφει ο Μηνάς Κωνσταντίνου

Την περασμένη Πέμπτη, η κυβέρνηση Μορένο του Εκουαδόρ αποφάσισε να τερματίσει το καθεστώς πολιτικού ασύλου που παρείχε στον ιδρυτή των Wikileaks, Τζούλιαν Ασάνζ επί επτά χρόνια, ανοίγοντας τις πύλες της πρεσβείας του στο Λονδίνο για τις βρετανικές αρχές, Η έκδοσή του στις ΗΠΑ για κατασκοπεία και εσχάτη προδοσία θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη. Κάπου εδώ, πρέπει να έχουμε κατά πολύ ξεπεράσει αυτό που λέμε «ώστε φτάσαμε λοιπόν σε αυτό το σημείο». Συμβαίνει κάτι, συμβαίνει τώρα και είναι σοβαρό.

Το 2012, ο Τζούλιαν Ασάνζ ζήτησε από το Εκουαδόρ του λαϊκού -τότε- ήρωα Ραφαέλ Κορέα, πολιτικό άσυλο, για να προφυλαχθεί από την εκδικητικότητα των ΗΠΑ για τις αποκαλύψεις του σε βάρος τους. Σήμερα, επτά χρόνια αργότερα, ο διάδοχος του Κορέα, Λένιν Μορένο, παραδίδει στις ΗΠΑ τον Ασάνζ, εκδικούμενος για το βάρος που του προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του. Η απόφαση του προέδρου του Εκουαδόρ ήρθε λίγες μόλις εβδομάδες μετά την αποκάλυψη από τα Wikileaks του σκανδάλου των INA Papers, που έπληξε την κυβέρνηση Μορένο, καθώς σειρά εγγράφων επικεντρώνεται στην εταιρεία INA Investment Corp., που έχει δημιουργήσει μία σειρά εταιρειών offshore και φέρεται να ελέγχεται από τον αδελφό του προέδρου Μορένο. 


Η διαρροή, που αποκαλύπτει ότι ο πρόεδρος Μορένο εμπλέκεται σε offshore και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, προκάλεσε έρευνα εναντίον του Μορένο, ο οποίος, μολονότι έχει ασυλία όσο παραμένει πρόεδρος, κινδυνεύει με καθαίρεση, ενώ έπληξε σημαντικά και την δημοτικότητά του. Μάλιστα, στελέχη της κυβέρνησης του Εκουαδόρ υποστηρίζουν πως οι αποκαλύψεις αποτελούν μία συνωμοσία «του Ασάνζ, του Μαδούρο και του πρώην προέδρου, Ραφαέλ Κορέα», με σκοπό να ρίξουν την κυβέρνηση.  


«Οι φωτογραφίες που δείχνουν πως ο πρεσβευτής του Ισημερινού προσκαλεί την μυστική αστυνομία της Βρετανίας για να σύρει έξω από το κτίριο της πρεσβείας κάποιον του οποίου η δημοσιογραφική δουλειά - είτε αυτό αρέσει είτε όχι- έχει βραβευτεί, θα μπουν στα βιβλία της ιστορίας. Οι επικριτές του Ασάνζ μπορούν να χαίρονται, αλλά αυτή είναι μια μαύρη στιγμή για την ελευθερία του Τύπου» θα σχολιάσει ο εξόριστος στη Ρωσία, Έντουαρντ Σνόουντεν, χάρη στον οποίο γνωρίζουμε απόρρητες πληροφορίες της NSA σχετικά με τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι Αμερικανικές και Βρετανικές κυβερνήσεις. 

«Έχασα τη σύνταξή μου, το σπίτι μου, τη σύζυγό μου, τους φίλους μου, τη διαβάθμιση ασφαλείας μου και έχω δια βίου απαγόρευση σε Ηνωμένο Βασίλειο,  Αυστραλία, Καναδά και Νέα Ζηλανδία. Είναι μέρος του σχεδίου τους, σε καταστρέφουν» θα περιγράψει το τι ακολουθεί, σε συνέντευξή του στο TPP ο πρώην πράκτορας της CIA, Τζον Κυριάκου, που έφερε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα τις πρακτικές του «εικονικού πνιγμού» που χρησιμοποιούσε η αμερικανική υπηρεσία κατά υπόπτων για τρομοκρατία. 

Ωστόσο, παρότι η εξέλιξη της υπόθεσης λαμβάνει διαστάσεις «βεντέτας» του Μορένο σε συνδυασμό με λίγο Μαδούρο (αναφορά πάντα και παντού εξόχως χρήσιμη), η μεγάλη εικόνα περιγράφει μία εξαιρετικά ζοφερή και ευθέως απειλητική για την ίδια την ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου, σε διεθνή κλίμακα.

Θάνατος και φυλακίσεις



Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, του 2018, ο αριθμός των δημοσιογράφων που φυλακίστηκαν ή δολοφονήθηκαν για τη δουλειά τους αυξήθηκε, με εμβληματική την περίπτωση του Σαουδάραβα, Τζαμάλ Κασόγκι. Τουλάχιστον 80 ήταν οι επισήμως καταγεγραμμένοι δολοφονημένοι δημοσιογράφοι το περασμένο έτος, πάνω από 700 την τελευταία δεκαετία. Παράλληλα, τουλάχιστον τις 350 έφτασαν οι φυλακίσεις δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο, ενώ «απήχθησαν» τουλάχιστον 60.  


Όσο και εάν η διεθνής τάση περιλαμβάνει χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Ιράν, την Τουρκία και την Κίνα, που για τη Δύση θεωρούνται «τριτοκοσμικές» και «ανελεύθερες», δεν παύει το μεγάλο παράδειγμα αντιμετώπισης να εκπέμπεται από τις ΗΠΑ. Οι  περιπτώσεις του Ασάνζ και της Μάνινγκ, αλλά και της εξορίας του Σνόουντεν δίνουν τον τόνο σε πρώτο, δεύτερο και τρίτο κόσμο. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Ευρωπαϊκή Ένωση που κατά τ' άλλα κόπτεται για τις βασικές αρχές της ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης, έδειξε αδύναμη να θεσπίσει ένα ουσιαστικό πλαίσιο προστασίας των whislteblowers και των ερευνητών δημοσιογράφων.

Η δολοφονία της Μαλτέζας Δάφνη Καρουάνα Γκαλίζια για τις συνταρακτικές αποκαλύψεις της για την κυβέρνηση ΤΑΔΕ, που αναγκάστηκε μάλιστα σε παραίτηση, δεν προκάλεσε παρά μερικές συμπερασματολογικές ανακοινώσεις διαμαρτυρίας από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ομοίως, η δολοφονία της Μαρίνοβα στη Βουλγαρία, που φέρεται να εργαζόταν πάνω σε ένα μια υπόθεση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ (καρτέλ δημοσίων έργων με ευρωπαϊκό χρήμα), ή η δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαν Κουτσιακ και της συντρόφου του στη Σλοβακία, που επίσης επρόκειτο να προχωρήσει σε σημαντικές αποκαλύψεις. 

Ψηφίσματα, ημερίδες, ευχολόγια σε Βρυξέλλες και Στρασβούργο, καμία ουσιαστική απήχηση και δραστική πολιτική στην ευρωπαϊκή επικράτεια. 

Κατεβαίνοντας στην κόλαση



Αντιθέτως, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν επέδειξαν την ίδια ανεπάρκεια στο επίπεδο ελέγχου της πληροφορίας, καθώς μόλις τον περασμένο μήνα προχώρησε σε μία εξωφρενική οδηγία - απόγονο της ACTA, που οδηγεί καταφανώς το ίντερνετ σε αδιέξοδο, και τον έλεγχο της πληροφορίας στις μεγάλες εταιρείες, και ειδικά τις αμερικανικές. Μάλιστα, τη Δευτέρα ψηφίζουν οι υπουργοί της ΕΕ για την τελική της έγκριση (και έχει σημασία να αντιταχθεί η δική μας κυβέρνηση), ενώ σύντομα, το ευρωκοινοβούλιο θα θεσπίσει μία ακόμα οδηγία, αντιτρομοκρατική αυτή τη φορά, που με τη σειρά της συμπληρώνει τα «κενά» στον έλεγχο του διαδικτύου στο προσεχές μέλλον. 


Την ίδια ώρα, με την κατάργηση του «Ουδετερότητας του Διαδικτύου» οι ΗΠΑ έριξαν από τα τέλη του 2017 τα τείχη προστασίας του ελεύθερου διαδικτύου, ανοίγοντας τον δρόμο στις μεγάλες εταιρείες για τον έλεγχο της πληροφορίας. Σήμερα, οι Δημοκρατικοί εμφανίζονται να καταβάλουν όψιμα μια κάποια προσπάθεια να αποκαταστήσουν την ουδετερότητα, επιστρέφοντας στην εποχή Ομπάμα, όμως η αρχή έχει γίνει και η επιστροφή στο προηγούμενο σημείο κάθε άλλο παρά εύκολη μπορεί να θεωρηθεί. 

Υπό τη σκιά διώξεων, φυλακίσεων και δολοφονιών, οι απολύσεις και η απειλή που συνιστά η «παράβαση των κανόνων» της συστημικής δημοσιογραφίας, δημιουργούν μία νέα κανονικότητα για τη δημοσιογραφία διεθνώς. Σε συνδυασμό με τον ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο της πληροφορίας από τις κυβερνήσεις και τις μεγάλες εταιρείες, δημιουργείται μία πραγματικότητα εκτάκτου ανάγκης, που απαιτεί την αντίσταση των ίδιων των πολιτών, μαζικά και δυναμικά. 

Το πως αντιμετωπίζει η καθεστηκυία τάξη της δημοσιογραφίας και του Τύπου στη χώρα μας τις παραπάνω εξελίξεις, το αποτυπώνει το γεγονός πως οι παραπάνω ειδήσεις εμφανίστηκαν σε ελάχιστες σελίδες και με εξαιρετικά χαμηλούς τόνους. Ταυτόχρονα, λιβελογραφήματα όπως του Κασιμάτη για «το τέλος που του άξιζε» για τον Ασάνζ στην Καθημερινή, και «ρεπορτάζ» για τον Ασάνζ που «έκλεβε wifi από την πρεσβεία» και τις ακαθαρσίες της γάτας του, συνοψίζουν την εθελοδουλεία τους, ακόμα και για ζητήματα που δεν τους ζητείται να την καταθέσουν. Χωρίς να κρύβεται πια, η λαίλαπα της «τραμποποίησης» της πολιτικής και της ενημέρωσης έχει από καιρό ξεφύγει από τα στενά όρια των ΗΠΑ, με το αποτύπωμά της μέσω της τοξικότητας και των fake news να σαπίζει καθημερινά όλο και περισσότερο τον δημόσιο διάλογο.

Ο Κώστας Εφήμερος έγραφε -για ακόμα μία φορά πολύ μπροστά από την εποχή του- για «Το τι και το πώς». Το ελάχιστο που έχει να κάνει ένας άνθρωπος που συγκινείται από τα γεγονότα που περιγράφονται παραπάνω, είναι τουλάχιστον να στηρίξει με όποιον τρόπο μπορεί την ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης. Το οποιοδήποτε ανεξάρτητο μέσο, όχι αποκλειστικά το TPP. Είναι ο μόνος τρόπος για να απαντήσουν οι πολίτες μαζικά στην εξουσία. 

Διαμηνύοντας πως η ελεύθερη διακίνηση της πληροφορίας, η αποκαλυπτική δημοσιογραφία, η ενημέρωση εν τέλει, δεν είναι είναι ζήτημα «προς ρύθμιση» για την εκάστοτε οικονομικοπολιτική εξουσία. Είναι ζήτημα των πολλών, και ως πολλοί οφείλουμε να αντιδράσουμε.