για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία

για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία
...................................................για το όνειρο, το όραμα για την ου-τοπία
Δεν έχουμε δεν πληρώνουμε....
"Η χώρα δεν έχει ανάγκη από μια συμφωνία γενικά. Έχει ανάγκη από μια έξοδο από τα αδιέξοδα των μνημονίων, από μια σύνθετη πολιτική διεξόδου και αναγέννησης σε όλους τους τομείς, παραγωγικής και πνευματικής – κοινωνικής, εθνικής ανασυγκρότησης, που δεν μπορεί να γίνει μέσα από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τους όρκους πίστης στις συνθήκες της Ε.Ε., χωρίς έναν σταθερό προσανατολισμό για μια νέα θέση της χώρας στον γεωπολιτικό άξονα. [Ο Δρόμος της Αριστεράς]

Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2017

Όταν η μετανάστευση είναι αδίκημα—L.d’Ambrosio


Όταν η μετανάστευση είναι αδίκημα 
τού Luca d’Ambrosio [30/11/2010]


Εδώ και πολλά χρόνια το κοινοτικό δίκαιο και το δίκαιο των κρατών μελών, ιδιαιτέρως τής Γαλλίας και Ιταλίας, θέτουν σε εφαρμογή μια ωφελιμιστική και κατασταλτική πολιτική ελέγχου τής μετανάστευσης. Η ποινικοποίηση των μεταναστευτικών πολιτικών αποτελεί ένδειξη τού γεγονότος ότι η ευρωπαϊκή συνεργασία ενδέχεται να είναι συνώνυμη με μια οπισθοδρόμηση τού δικαίου.

Ως συνέπεια τού μεταναστευτικού φαινομένου το δίκαιο έρχεται αντιμέτωπο με ένα παράδοξο. Παρά το ότι το δικαίωμα τής μετανάστευσης έχει αναγνωρισθεί ως το πρώτο μεταξύ των φυσικών και οικουμενικών δικαιωμάτων και ως θεμέλιο τού σύγχρονου διεθνούς δικαίου, εδώ και μερικά χρόνια γινόμαστε μάρτυρες τής σταδιακής εισαγωγής, στον ευρωπαϊκό δικαϊκό χώρο, μιας διαδικασίας σκλήρυνσης των μηχανισμών ελέγχου τής μετανάστευσης, με συνέπεια την υπονόμευση όχι μόνο τής άσκησης τού εν λόγω δικαιώματος αλλά και των κεκτημένων τού φιλελεύθερου νομικού πολιτισμού, όπως για παράδειγμα τής αρχής τής ισότητας και τού απαραβίαστου τής ανθρώπινης αξιοπρέπειας.1

Δικαίωμα μετανάστευσης και «οικουμενική φιλοξενία»

Η ανάπτυξη και επεξεργασία τού «δικαιώματος τής μετανάστευσης» γενικά ανάγεται στα τέλη τού δεκάτου έκτου αιώνα με την αναγνώριση τού συγκεκριμένου δικαιώματος από τον Ισπανό θεολόγο Φραγκίσκο ντε Βιτόρια βάσει μιας κοσμοπολίτικης ιδέας αναφορικά με τις σχέσεις μεταξύ των λαών, η οποία διαπνεόταν από το όραμα μιας «οικουμενικής αδελφότητας».2 Όπως υπενθύμισε πρόσφατα ο φιλόσοφος τού δικαίου Luigi Ferrajoli, είναι προφανές ότι η αναγνώριση τού συγκεκριμένου δικαιώματος άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας εργαλειοποίησής του, εφόσον χρησίμευε ως δικαιολογία για την εκμετάλλευση των χωρών και των λαών τού «νέου κόσμου» από τους Ευρωπαίους.3



Αν και ιστορικά «ασυμμετρικό», το δικαίωμα τής μετανάστευσης θα συνεχίσει ωστόσο να αποτελεί ορόσημο για την κλασσική φιλελεύθερη σκέψη — έτσι στα άρθρα τού σχεδίου για μια Αιώνια Ειρήνη, ο Καντ περιέλαβε όχι μόνο το δικαίωμα αποδημίας, αλλά και αυτό τής εγκατάστασης σε μια άλλη χώρα, ταυτίζοντας το εν γένει δικαίωμα με την αρχή τής «οικουμενικής φιλοξενίας»,4 ενώ έκτοτε έχει συμπεριληφθεί και στα κυριότερα διεθνή και εθνικά νοµικά κείµενα.5 Από το άρθρο 4 τού Συντάγματος τού 1793 («Η άσκηση των δικαιωμάτων τού Γάλλου πολίτη αναγνωρίζεται σε κάθε άνθρωπο που γεννήθηκε και κατοικεί στη Γαλλία και ο οποίος έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος τής ηλικίας του· σε κάθε αλλοδαπό που έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος τής ηλικίας του και, διαμένοντας έναν τουλάχιστον χρόνο στη Γαλλία, ασκεί βιοποριστικό επάγγελμα εκεί ή έχει Γαλλίδα σύζυγο ή έχει υιοθετήσει τέκνο ή συντηρεί ηλικιωμένο άτομο· και, τέλος, σε κάθε αλλοδαπό που, κατά τη γνώμη τού Νομοθετικού Σώματος, έχει προσφέρει θετική υπηρεσία στην ανθρωπότητα»), μέχρι και το άρθρο 13, εδάφιο 2, τής Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων τού Ανθρώπου («καθένας έχει το δικαίωμα να εγκαταλείπει οποιαδήποτε χώρα ακόμη και τη δική του και να επιστρέφει σε αυτή»), όπως επίσης και σε πληθώρα συνταγματικών κειμένων, το δικαίωμα μετανάστευσης αποτέλεσε μέρος τού καταλόγου των θεμελιωδών δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στο άτομο.

Μετά από πέντε αιώνες αποικιοκρατίας και εκμετάλλευσης με πρωτεργάτες τους ευρωπαϊκούς λαούς, η ασυμμετρία αυτή έχει ωστόσο αναστραφεί. Εκείνοι που σήμερα εγκαταλείπουν τη γη τους για την Ευρώπη, αναζητώντας απλώς καλύτερες συνθήκες ζωής ή ακόμη και καταφύγιο από πολιτικές ή ανθρωπιστικές κρίσεις, είναι οι άλλοτε αποικιοκρατούμενοι και εκμεταλλευόμενοι λαοί. Ενώ η αναστροφή αυτή θα έπρεπε να υποχρεώσει τις ευρωπαϊκές χώρες να λάβουν επιτέλους «σοβαρά» υπόψη τους τον οικουμενικό χαρακτήρα τού δικαιώματος τής μετανάστευσης, γινόμαστε εντούτοις μάρτυρες τής σταδιακής άρνησής του: όπως έχει ήδη υπογραμμιστεί στην ανάλυση τής Χάνα Άρεντ για τον ιμπεριαλισμό, ο οικονομικός ή ο πολιτικός πρόσφυγας — που έχοντας αποστερηθεί τής ιδιαίτερης κοινωνικοπολιτικής του ταυτότητας θα έπρεπε να ενσαρκώνει τον ιδεώδη φορέα των (κατ’ όνομα μόνο) «οικουμενικών» ανθρωπίνων δικαιωμάτων — ουσιαστικά στερείται κάθε νομικής προστασίας, εφόσον είναι αδύνατον, πλέον, να θεωρηθεί πολίτης μιας συγκεκριμένης κοινότητας.6

Αλλά όπως αποδεικνύει η σύγχρονη ιστορία, η διαδικασία αυτή δεν σταματάει εδώ. Αιωρούμενο ανάμεσα στον οικουμενικό προορισμό του και την κυριαρχία των κρατών, το δικαίωμα τής μετανάστευσης μετατρέπεται εφεξής στο αντίθετό του: σε ποινικό αδίκημα. Η ποινικοποίηση τού μη καταγεγραμμένου αλλοδαπού φαίνεται να έχει γίνει το νέο τοτέμ τής Ευρώπης·7 εμφανιζόμενος και αντιμετωπιζόμενος ως «βάρβαρος», ως «άλλος» ή ακόμη και ως «κατ’ εξοχήν εγκληματίας», ο μη καταγεγραμμένος αλλοδαπός έχει γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος για τις φαντασιώσεις και προκαταλήψεις που τροφοδοτούνται από τις κοινωνίες τής διακινδύνευσης8 και τού φόβου9 στις οποίες ζούμε. Ακολουθώντας το παράδειγμα τής εμπειρίας των αρχών τού 20ού αιώνα στις ΗΠΑ, η ευρωπαϊκή πολιτική ελέγχου τής μετανάστευσης μετατράπηκε σταδιακά σε ποινική πολιτική — και μάλιστα σε ποινική πολιτική «συνοδευόμενη από κυρώσεις».10 Από τη στιγμή που ο «λαθραίος-εγκληματίας» διέλθει τα στρατικοποιημένα σύνορα των κρατών, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής μιας εξαιρετικής νομοθεσίας που αποβλέπει στην αποβολή του από το «εθνικό σώμα».

Όμως, πριν να γίνει αυτό, δηλαδή, πριν την αποβολή του από την κρατική επικράτεια, μεσολαβεί η παρέμβαση τού ποινικού δικαίου, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και εξοστρακισμός του. Αυτός φαίνεται, επομένως, να είναι ο απώτερος σκοπός του «ποινικού δικαίου τής μετανάστευσης»: μέσω ενός νομικού εργαλείου, με ουσιωδώς εξαιρετικό και «εξοβελιστικό» χαρακτήρα, καταλήγουμε να μετατρέπουμε τον μη καταγεγραμμένο μετανάστη σε σύγχρονο homo sacer,11 σε κάποιον που, από νομική άποψη, θεωρείται ήδη εκτοπισμένος και εξόριστος — και μάλιστα πριν ακόμη συμβεί αυτό στην πραγματικότητα.

Μετανάστευση: μια «κοινή πολιτική»

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μονοδιάστατα κρατικό: μέσω ενός πλέγματος αλληλεπιδράσεων τόσο φυγόκεντρων (με κατεύθυνση από τις εθνικές κυβερνήσεις προς τα υπερεθνικά θεσμικά όργανα) όσο και κεντρομόλων (με κατεύθυνση από τους υπερεθνικούς μηχανισμούς προς τις εθνικές νομοθεσίες), οι μεταναστευτικές πολιτικές που υιοθετούνται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίζονται από μια ολέθρια σύνδεση μεταξύ τού ελέγχου τής μετανάστευσης και τού ποινικού δικαίου. Πριν την μετατροπή τής μετανάστευσης σε «κοινή πολιτική» από τη Συνθήκη τής Λισσαβώνας (με σκοπό τη δημιουργία αφενός μεν ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, αφετέρου δε ενός κοινού καθεστώτος ασύλου και διαχείρισης τής παράνομης μετανάστευσης), το στοιχείο που συντέλεσε στην επιτάχυνση τής ενεργοποίησης μιας ωφελιμιστικής και κατασταλτικής πολιτικής ελέγχου τής μετανάστευσης ήταν η έγκριση τού Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο υπό τη γαλλική προεδρία, το 2008.

Επιπλέον, οι πρώτοι μηχανισμοί που θεσμοθετήθηκαν στο πλαίσιο αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνουν τους δύο αυτούς πυλώνες τής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Από τη μια μεριά, η οδηγία για την «μπλε ευρωπαϊκή κάρτα» ενθαρρύνει την είσοδο και διαμονή εξωκοινοτικών αλλοδαπών προς ανάληψη υψηλά εξειδικευμένης εργασίας. Από την άλλη μεριά, η οδηγία «επιστροφής» [2008/115/ΕΚ] προβλέπει τη δυνατότητα προσφυγής στο μέτρο κράτησης αλλοδαπών ενόψει τής απομάκρυνσής τους από την κρατική επικράτεια για διάστημα μέχρι και δεκαοχτώ μήνες, που μπορεί μάλιστα να συνοδεύεται από την «απαγόρευση επιστροφής» [ή εισόδου], η διάρκεια τής οποίας δεν θα υπερβαίνει τα πέντε χρόνια και η οποία θα αφορά ολόκληρη τη ζώνη τού Σένγκεν (όπου περιλαμβάνονται, ούτε λίγο ούτε πολύ είκοσι πέντε κράτη, εκ των οποίων είκοσι δύο είναι μέλη τής Ευρωπαϊκής Ένωσης), εγείροντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, έναντι των «ανεπιθύμητων» αλλοδαπών τα νέα τείχη τού «φρουρίου Ευρώπη».12

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι υπό το πρόσχημα των υποχρεώσεών της που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο η γαλλική κυβέρνηση πρότεινε πρόσφατα σχέδιο νόμου για την μετανάστευση. Το εν λόγω νομοσχέδιο, που αποτελεί την πέμπτη κατά σειρά μεταρρύθμιση τα τελευταία εφτά χρόνια13και το οποίο υιοθετήθηκε από την εθνοσυνέλευση στις αρχές του Οκτωβρίου τού 2010, αποβλέπει στην ενίσχυση τού διοικητικού καθεστώτος που ισχύει για τους μη καταγεγραμμένους αλλοδαπούς. Χρησιμοποίησα σκοπίμως τον όρο «πρόσχημα», διότι η εθνική νομοθεσία, αν και φαίνεται να συμμορφώνεται στο πνεύμα των υπερεθνικών ρυθμίσεων, δεν ενσωματώνει, ωστόσο, τις προβλεπόμενες προστατευτικές δικλίδες για την οριοθέτηση των πλέον επαχθών διατάξεων.

Εάν, επομένως, εγκριθεί η μεταρρύθμιση (όπως κατά πάσα πιθανότητα θα συμβεί), οι διοικητικές αρχές θα μπορούν να δημιουργούν ζώνες παραμονής «α λα καρτ», δηλ. όχι μόνον σε καθορισμένους συνοριακούς σταθμούς, αλλά όπου τυχόν εντοπιστεί μια νεοαφιχθείσα σε γαλλικό έδαφος «ομάδα αλλοδαπών». Συγχρόνως, το ελάχιστο «απαιτούμενο» χρονικό διάστημα κράτησης των αλλοδαπών εν αναμονή τής απομάκρυνσής τους παρατείνεται από 32 σε 45 ημέρες. Αλλά υπάρχει κίνδυνος οι ζώνες παραμονής και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης να μετατραπούν σε «εκτός νόμου χώρους». Πράγματι, στο σχέδιο νόμου περιθωριοποιείται ο ρόλος τού αρμόδιου για τις ατομικές ελευθερίες δικαστή: μόνο μετά την πάροδο πέντε ημερών θα δύναται να αποφασίζει εάν ο αλλοδαπός θα αφεθεί ελεύθερος ή αν θα παραμείνει υπό κράτηση (ενώ μέχρι σήμερα προβλέπεται προθεσμία 48 ωρών), και αποκλειστικά βάσει τής διαπίστωσης ότι συντρέχουν «ουσιώδεις» διαδικαστικές πλημμέλειες που έχουν «ως αποτέλεσμα να θίγονται τα δικαιώματα τού αλλοδαπού».14

Η ποινικοποίηση τού δικαίου τής μετανάστευσης

Αν από τη μία μεριά οι πολιτικές και τα συστήματα απομάκρυνσης περνούν στην αρμοδιότητα τής διοίκησης με σκοπό την παράκαμψη των εγγυήσεων που προβλέπονται στο ποινικό δίκαιο, από την άλλη μεριά το ποινικό δίκαιο είναι αυτό που καλείται να χαράξει μια πολιτική «καμένης γης» γύρω από τους μη καταγεγραμμένους αλλοδαπούς που διαμένουν παράνομα στην εθνική επικράτεια. Και αυτό γιατί στη Γαλλία η ποινικοποίηση τής ιδιότητας τού «λαθρομετανάστη» δεν ήταν ποτέ ταμπού, όπως ίσως συμβαίνει σε άλλες χώρες τής Ευρώπης. Η γαλλική νομική τάξη προβλέπει ποινικές ευθύνες όχι μόνο για την παράτυπη είσοδο και διαμονή, αλλά επίσης και για «κάθε άτομο που, μέσω άμεσης ή έμμεσης βοήθειας, διευκολύνει ή αποπειράται να διευκολύνει την παράτυπη είσοδο, κυκλοφορία ή διαμονή ενός αλλοδαπού στη Γαλλία». Το ποινικό αυτό αδίκημα, το οποίο μάλιστα χαρακτηρίζεται ως «έγκλημα αλληλεγγύης», θεσπίστηκε με νομοθετικό διάταγμα τού 193815 και ενσωματώθηκε το 2005 στον Κώδικα Εισόδου και Διαμονής Αλλοδαπών και Δικαιώματος Ασύλου (CESEDA), όπου προβλέπονται δρακόντειες ποινές φυλάκισης πέντε χρόνων και προστίμου ύψους 30.000 ευρώ. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως για τον εκφοβισμό όσων θα επέλεγαν να συναναστραφούν παράτυπους αλλοδαπούς προσφέροντάς τους βοήθεια για την αντιμετώπιση των καθημερινών τους αναγκών.

Ωστόσο, οι παραβάσεις αυτές δεν αποτελούν παρά τμήμα τού ποινικού οπλοστασίου που χρησιμοποιείται με σκοπό την απομόνωση των παράτυπων αλλοδαπών. Κι αυτό γιατί πρέπει εδώ να συμπεριλάβουμε και τα εγκλήματα τής εξύβρισης, τής προσβολής τής προσωπικότητας, τής δυσφήμισης ή ακόμα και τής παρεμπόδισης πτήσης αεροσκάφους, που χρησιμοποιούνται με σκοπό αφενός μεν τη στέρηση κάθε μορφής υποστήριξης προς αλλοδαπούς που εισέρχονται ή διαμένουν παράνομα στη Γαλλία, αφετέρου δε την αποστολή μηνύματος σε ολόκληρο τον λαό ότι κανείς δεν μπορεί ατιμωρητί να εναντιωθεί στην μεροληπτική και ανοιχτά αυταρχική πολιτική που θέτει σε εφαρμογή μια αποθρασυμένη κυβέρνηση.16

Ακολουθώντας το ίδιο πνεύμα κοινωνικού αποκλεισμού ο Ιταλός νομοθέτης καταφεύγει επίσης στη χρήση τού ποινικού δικαίου όσον αφορά θέματα μετανάστευσης. Η πρώτη «δέσμη μέτρων για την ασφάλεια» [pacchetto sicurezza], που εγκρίθηκε με νομοθετικό διάταγμα το 2008 μέσα σε κλίμα έντονης συγκινησιακής φόρτισης που προκάλεσαν ορισμένα περιστατικά τής επικαιρότητας, προβλέπει για πρώτη φορά την επιβαρυντική περίσταση τής ιδιότητας τού «λαθραίου». Ενώ αρχικά η πρόβλεψη αυτή κάλυπτε όλους τους παρανόμως διαμένοντες σε ιταλικό έδαφος αλλοδαπούς που διέπραξαν κάποια παράβαση, το πεδίο εφαρμογής της περιορίστηκε στη συνέχεια μόνον σε εξωκοινοτικούς αλλοδαπούς, προκειμένου να αποφευχθεί η παραβίαση τού δικαίου τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, κατά τον νομοθέτη, η επιβαρυντική αυτή περίσταση υποτίθεται ότι βρίσκει νομικό έρεισμα σε ένα τεκμήριο επικινδυνότητας σε συνάρτηση με την παραβίαση τής διοικητικής πειθαρχίας σε θέματα μετανάστευσης.

Χωρίς κανένα εμπειρικό υπόβαθρο και έχοντας προφανώς ως κίνητρο πρόθεση διάκρισης βάσει «γεωπολιτικών» ή και «εθνικών» κριτηρίων,17 η επιβαρυντική αυτή περίσταση τής ιδιότητας τού «λαθραίου» ακυρώθηκε, ωστόσο, ως αντισυνταγματική από το ιταλικό συνταγματικό δικαστήριο το 2010. Υπενθυμίζοντας τη νομολογία του, κατά την οποία η έλλειψη τίτλου νόμιμης διαμονής αλλοδαπού στο έδαφος τού κράτους δεν μπορεί να θεωρηθεί άνευ άλλου τινός ότι συνιστά «στοιχείο ενδεικτικό τής κοινωνικής επικινδυνότητας τού αλλοδαπού», το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το γενικό και απόλυτο τεκμήριο επικινδυνότητας παράνομου αλλοδαπού ως προϋπόθεση επιβάρυνσης ποινών οι οποίες επιβάλλονται σύμφωνα με «μια τυπολογία τού δράστη», χωρίς να συνεκτιμώνται οι συνθήκες υπό τις οποίες τελέστηκε η παράβαση, «συνιστά παραβίαση τής αρχής nulla poena sine lege, η οποία προβλέπει απαρεγκλίτως ότι αξιόποινες κρίνονται μόνον οι πράξεις και όχι η ατομική κατάσταση τού προσώπου».18

Τόσο στην Ιταλία όσο και στη Γαλλία, το ποινικό αυτό καθεστώς αποκλεισμού αποτελεί, ωστόσο, σαφή ένδειξη μιας ανησυχητικής εναντίωσης και αντίστασης στις θεμελιώδεις αρχές τού δικαίου. Η θέσπιση τού αδικήματος τής «παράνομης εισόδου και διαμονής αλλοδαπών» το 2009 στο ιταλικό δίκαιο αποτελεί μία ακόμα απόδειξη τού γεγονότος αυτού. Παρά το ότι αποτέλεσε αντικείμενο σφοδρής κριτικής από την νομική κοινότητα, το συνταγματικό δικαστήριο επικύρωσε τελικά την επίμαχη διάταξη με απόφασή του που εκδόθηκε την ίδια ημέρα με την ακυρωτική απόφαση αναφορικά με την επιβαρυντική περίσταση τής ιδιότητας τού «λαθραίου».19

Η πόλωση αυτή τού ποινικού δικαίου επέρχεται μέσω τής θέσπισης νομικών κανόνων και προτύπων που αντίκεινται στις αναγνωρισμένες αρχές τόσο τού συνταγματικού όσο και τού κοινού δικαίου: όσον αφορά την κατάφαση τής ενοχής, κρίνονται αξιόποινες υποκειμενικές περιστάσεις που θεωρούνται κοινωνικά επικίνδυνες (με συνέπεια να μεταβαίνουμε από την αρχή τού καταλογισμού σε αυτήν τής επικινδυνότητας), ενώ, όσον αφορά την ποινή, εγκαταλείπεται κάθε πρόθεση επανένταξης και επανακοινωνικοποίησης τού κατάδικου υπέρ τού αποκλεισμού και τής εξουδετέρωσής του (με αποτέλεσμα οι ποινές να τείνουν να αντικαθίστανται από μέτρα ασφαλείας).Τέλος, σε διαδικαστικό επίπεδο, μέσω τού ποινικού δικαίου τού εχθρού παρακάμπτεται ο ρόλος τού δικαστή και ο αμερόληπτος έλεγχος που αυτός θα μπορούσε να ασκήσει: ως εκ τούτου, γίνεται καταχρηστική χρήση των παραποινικών μέσων πρόληψης και ελέγχου, τής διοικητικής κράτησης και των αστυνομικών επιχειρήσεων (πράγμα που συνεπάγεται την αλλοίωση τού χαρακτήρα τού ποινικού δικαίου και την ποινικοποίηση των διοικητικών ελέγχων). Και, ενώ αυτή η αντίληψη για το ποινικό δίκαιο ανάγεται σε μια θεωρητική συζήτηση που αναπτύχθηκε αρχικά στην Γερμανία και στη νότια Αμερική, οφείλει ωστόσο πολλά στις αντιτρομοκρατικές πρακτικές τής περιόδου μετά την επίθεση στις 11 Σεπτεμβρίου και τον συσχετισμό που σταδιακά (επαν-)εδραιώθηκε μεταξύ συγκεκριμένων προσώπων και τής έννοιας τής επικινδυνότητας.20

Όμως ο κυβερνητικός ακτιβισμός που υποκινείται από λόγους καθαρής εκλογοθηρίας ματαιώνει κάθε απόπειρα στοχασμού ή και θεωρητικής κατηγοριοποίησης. Η ίδια η νομική έννοια τής υπηκοότητας φαίνεται ότι δεν αποτελεί πλέον επαρκή εγγύηση εφαρμογής ενός «ποινικού δικαίου τού φίλου»: η πρόσφατη πρόταση αφαίρεσης τής γαλλικής ιθαγένειας από πολίτες αλλοδαπής καταγωγής που έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή οργάνων τής δημόσιας εξουσίας, οι μαζικές απελάσεις των Ρομά και η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας και εγκατάστασης που τους έχουν αναγνωριστεί και απολαμβάνουν ως Ευρωπαίοι πολίτες, τέλος, η θέση σε ισχύ, χάριν της συλλογικής ασφάλειας, τής απόλυτης και γενικής απαγόρευσης εμφάνισης με μπούρκα σε κάθε δημόσιο χώρο στην Γαλλία, αποδεικνύουν σε ποιο βαθμό ο ποινικός έλεγχος τής μετανάστευσης μπορεί να υποστεί στρέβλωση, ολισθαίνοντας προς την κατεύθυνση της «ποινικής κηδεμονίας τής ταυτότητας».21

Παρά το γεγονός ότι η ρητορεία της «ταυτότητας» δεν δομείται πλέον γύρω από τής έννοια τής φυλής, το ιστορικό παρελθόν τόσο τής Γαλλίας όσο και τής Ιταλίας — που γνώρισαν και οι δύο, σε διαφορετική κλίμακα, τον κρατικό ρατσισμό — μάς αναγκάζει να θυμηθούμε ότι, τη συγκεκριμένη εποχή, «η εκλογίκευση των ανισοτήτων» επιτεύχθηκε με την συνδρομή ενός διοικητικού δικαίου ενισχυμένου με πλέγμα διατάξεων ποινικού δικαίου.22 Με την υποβοήθηση των εξαναγκαστικών µηχανισµών τής ευρωπαϊκής νομικής ολοκλήρωσης, η κυκλοφορία και διάδοση αυτών των συστημάτων αποκλεισμού ενέχει τον κίνδυνο να δυναμιτίσει το οικοδόμημα μιας πραγματικής«ευρωπαϊκής κοινότητας»: απέναντι στους μετανάστες, αυτή η Ευρώπη, η οποία υποτίθεται θα εγκαινίαζε μια εποχή ανταλλαγών και ευημερίας, μοιάζει στην πραγματικότητα να αθετεί την υπόσχεσή της, χτίζοντας πάνω στον φόβο τείχη που, όπως ακριβώς και τα όρια [limes] τής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μαρτυρούν την ανικανότητά της να οραματιστεί «άλλους ορίζοντες και ένα διαφορετικό μέλλον».23

~~~~~~~~~

[1] Για την σκλήρυνση των ελεγκτικών μηχανισμών όσον αφορά την μετανάστευση στην Γαλλία και την Ευρώπη, δες, αντίστοιχα, Danièle Lochak & Carine Fouteau, Immigrés sous contrôle. Les droits des étrangers : un État des lieux, Le Cavalier Bleu, 2008 και Helene Toner, Elspeth Guide & Anneliese Baldaccini (συντάκτ.), Whose Freedom, Security and Justice ? EU immigration and Asylum Law and Policy (Essays in European law), Hart Publishing, Oxford, 2007.
[2] Francisco de Vitoria, De Indis et de iure belli relectiones. Relectiones theologicae XII, στο Ernest Nys (συντάκτ.), Classics of international Law, Carnegie Institution of Washington, Washington, 1917.
[3] Luigi Ferrajoli, « La criminalizzazione degli immigrati (Note a margine della legge n° 94/2009) »,Questione giustizia, n° 5, 2009, σελ. 9 και επόμενα.
[4] Αυτόθι. Εμμανουήλ Καντ, Projet pour la paix perpétuelle, Gallimard, « Bibliothèque de la Pléiade », 1986, τόμος. III, σελ. 350.
[5] Για τη Γαλλία, δες Patrick Weil, Qu’est-ce qu’un Français ? Histoire de la nationalité française depuis la Révolution, Gallimard, 2005.
[6] Hannah Arendt, L’impérialisme, Seuil, 2006.
[7] Για μια εποπτική θεώρηση των ποινικών νομοθεσιών που έχουν υιοθετηθεί στην Ευρώπη σε σχέση με την μετανάστευση και τις επιπτώσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δες La criminalisation des migrations en Europe : quelles incidences pour les droits de l’homme ?, Document thématique du Commissaire aux droits de l’homme du Conseil d’Europe, [Η ποινικοποίηση των µεταναστεύσεων στην Ευρώπη : Ποιες οι επιπτώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα; Θεματικό κείμενο τού Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τού Συμβουλίου τής Ευρώπης], Φεβρουάριος 2010. Η σύντομη ανάλυσή μας θα περιοριστεί αναγκαστικά στο Eυρωπαϊκό Δίκαιο, αλλά το φαινόμενο αυτό αφορά επίσης τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και την Ιαπωνία, καθώς και τις χώρες αποδημίας και διέλευσης (και κυρίως τη μεταχείριση μεταναστών που διέρχονται από την επικράτεια τής Λιβύης).
[8] Ulrich Beck, La société du risque. Sur la voie d’une autre modernité, Flammarion, 2003.
[9] Mireille Delmas-Marty, Libertés et sûreté dans un monde dangereux, Seuil, 2010.
[10] Για μια ενδιαφέρουσα σύγκριση, δες Michele Pifferi, « La doppia negazione dello ius migrandi tra otto e novecento », στο Orsetta Giolo & Michele Pifferi (συντάκτ.), Diritto contro. Meccanismi giuridici di esclusione dello straniero, Giappichelli, 2009.
[11] Για την έννοια τού «homo sacer» [ιερού άνδρα], δες Giorgio Agamben, Homo sacer. Le pouvoir souverain et la vie nue. Τόμος 1, Seuil, 1997.
[12] Η απαγόρευση επιστροφής είναι δυνατόν, ωστόσο, να υπερβαίνει την πενταετία, αν ο υπήκοος τής τρίτης χώρας αντιπροσωπεύει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια ή την εθνική ασφάλεια.
[13] Δες τους νόμους για «τον ελέγχο τής μετανάστευσης, την διαμονή και την ιθαγένεια των αλλοδαπών στη Γαλλία» και «για το δικαίωμα ασύλου», που ψηφίστηκαν το 2003· τον νόμο «για την μετανάστευση και την ενσωμάτωση» τού 2006, και τον νόμο «για τον ελέγχο τής μετανάστευσης, την ενσωμάτωση και το άσυλο» τού 2007.
[14] Σημ.Μετ. Για εκτενέστερη ανάλυση τού σχεδίου νόμου και συγκριτική θεώρηση τής ενσωμάτωσης τής οδηγίας στα κράτη μέλη τής ΕΕ, δες επίσης εξἠς (όπου, για παράδειγμα, αναφέρεται ότι στη Βουλγαρία το «απαιτούμενο» χρονικό διάστημα κράτησης αλλοδαπών εν αναμονή απομάκρυνσης είναι 18 μήνες, αν και υπήρξε περίπτωση αλλοδαπού που κρατήθηκε «εν αναμονή» για 45 μήνες).
[15] Άρθρο 4 τού νομοθετικού διατάγματος τής 2ας Μαΐου τού 1938 για την αστυνομία αλλοδαπών.
[16] Δείτε τον φάκελλο «Τα εγκλήματα αλληλεγγύης», διαθέσιμο στον ιστοχώρο τής GISTI.
[17] Δανείζομαι την εύστοχη αυτή έκφραση από το άρθρο τού Massimo Donini, « Il cittadino extracomunitario da oggetto materiale a tipo d’autore nel controllo penale dell’immigrazione »,Questione giustizia, n° 1, 2009, σελ. 101 κ.ε. (κυρίως σελ. 118-119).
[18] Συνταγματικό Δικαστήριο, απόφαση n° 249, 8 Ιουλίου 2010.
[19] Συνταγματικό δικαστήριο, απόφαση n° 250, 8 Ιουλίου 2010. Νέο αίτημα ελέγχου τής συνταγματικότητας για παραβίαση των αρχών τής νομιμότητας και ισότητας υποβλήθηκε από το δικαστήριο τής Μοντένα (πβ. απόφαση n° 140/2010, δημοσιευθείσα στην Gazzetta Ufficiale στις 26 Μαΐου 2010, n° 21).
[20] Δες κυρίως Mireille Delmas-Marty, Libertés et sûreté dans un monde dangereux, ό.π. Για τις επιπτώσεις που είχε ο «ολικός πόλεμος κατά τής τρομοκρατίας» μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 στην ποινικοποίηση των μεταναστών, δες Cristina Fernandez, Alejandra Manavella et José Maria Ortuño, «The effects of exceptional legislation on criminalization of immigrants and people suspected of terrorism», διαθέσιμο στον ιστοχώρο www.libertysecurity.org.
[21] Για την έκφραση αυτή, δες Marco Pellissero, « Il vagabondo oltre confine. Lo statuto penale dell’immigrato irregolare nello Stato di prevenzione », δακτυλογρ. αντίτυπο.
[22] Για την ποινική πολιτική στα αυταρχικά καθεστώτα τής Ιταλίας και Γαλλίας, δες αντίστοιχα Guido Neppi-Modona et Marco Pelissero, « La politica criminale durante il fascismo », στο Luciano Violante (συντάκτ.), Storia d’Italia, Annali 12, La criminalità, Einaudi, 1997 και Danièle Lochak, Ledroit et les juifs en France depuis la Révolution, Dalloz, 2009. Για τη σχέση ανάμεσα στην εθνική ταυτότητα και την μετανάστευση, δες Séverine Dessajan, Nicolas Hossard και Elsa Ramos,Immigration et identité nationale : Une altérité revisitée, L’Harmattan, 2009 ; Agnès Maillot, Identité nationale et immigration : La liaison dangereuse, Éditions Les Carnets de l’Info, 2008.
[23] Aldo Schiavone, L’Histoire brisée. La Rome antique et l’Occident moderne, Βερολίνο, 1996, σελ. 233. Δες επίσης Mireille Delmas-Marty, Vers une communauté des valeurs?, Seuil, προς δημοσίευση, 2011, σελ. 387-390. Για τα τείχη ως σύμβολο τής παρακμής τού έθνους-κράτους, δες Wendy Brown, Murs. Les murs de séparation et le déclin de la souveraineté Étatique, Les Prairies Ordinaires, 2009.

(WordCnt:3280)

Εικόνα: http://farm3.static.flickr.com/2180/2401873178_6e47875898_b.jpg

Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2017

ΚΑΤΑΛΟΝΙΑ: Θύμα της κρίσης η εργατική τάξη



                 ΚΑΤΑΛΟΝΙΑ: Θύμα της κρίσης η εργατική τάξη
Τα οικονομικά συμφέροντα πίσω από τις κινήσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, αλλά και εκείνων της κυβέρνησης Ραχόι να την αποτρέψει είναι πολλά και μεγάλα.
Όμως αυτό που παραμένει κυρίαρχο είναι ότι τα απόνερα της συγκεκριμένης κρίσης, φορτώνονται και θα φορτωθούν στις πλάτες της εργατικής τάξης της Καταλονίας.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η καταγεγραμμένη ανεργία στην Καταλονία, αυξήθηκε απότομα τον Οκτώβριο. Τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, αναφέρουν ότι περισσότεροι άνθρωποι δήλωσαν άνεργοι στην περιφέρεια αυτή απ’ ό,τι οπουδήποτε αλλού στην Ισπανία, καθώς εταιρείες εγκαταλείπουν την Καταλονία εν μέσω της κρίσης που είναι η χειρότερη εδώ και δεκαετίες στην Ισπανία.
Σχεδόν 2.000 εταιρείες, που είχαν ως βάση την Καταλονία, μετέφεραν την έδρα τους εκτός της περιφέρειας τον Οκτώβριο, μετά το απαγορευμένο από τη Μαδρίτη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία που οδήγησε στην παύση των περιφερειακών αρχών από την κεντρική κυβέρνηση και την ανάληψη του ελέγχου της περιφέρειας από τη Μαδρίτη.
Ο αριθμός των ανθρώπων στην Ισπανία που καταγράφονται ως άνεργοι αυξήθηκε για τρίτο διαδοχικό μήνα κατά 1,67% τον Οκτώβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ή κατά 56.844 άτομα, με αποτέλεσμα οι άνεργοι να ανέρχονται συνολικά σε 3,47 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία από το υπουργείο Εργασίας.
Από το σύνολο αυτό, στην Καταλονία η ανεργία αυξήθηκε κατά 3,67% ή κατά 14.698 άτομα, σημειώθηκε δηλαδή η μεγαλύτερη αύξηση ανεργίας απ’ όλες τις περιφέρειες. Σε σύγκριση, η ανεργία στην περιφέρεια της Μαδρίτης αυξήθηκε μόλις 0,08%.
Η Τράπεζα της Ισπανίας προειδοποίησε χθες ότι η αβεβαιότητα λόγω της επιδίωξης της ανεξαρτησίας, εφόσον συνεχιστεί, μπορεί να οδηγήσει μέσα στους επόμενους λίγους μήνες σε βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη και χαμηλότερη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Συμπέρασμα: Οι λαοί δεν πρέπει ποτέ να λησμονούν ότι από τη μια πλευρά υπάρχει το «έθνος» των αστών κι από την άλλη το «έθνος» των εργατών. Καμία κοινότητα συμφερόντων δεν υπάρχει, και δε θα υπάρξει ποτέ, ανάμεσα σε αυτά τα δύο «έθνη». Καμία «εθνική συναίνεση», όπως την ευαγγελίζεται – πάντα – το «έθνος» των καταπιεστών δεν ωφέλησε ποτέ και πουθενά το «έθνος» των καταπιεσμένων…

___________
Από τον "Ημεροδρόμο"
http://www.imerodromos.gr/katalonia-thyma-tis-krisis-i-erg…/

Τρίτη 8 Αυγούστου 2017

Ογδόντα (80) χρόνια από τη μάχη της Βαρκελώνης – γιατί ηττήθηκε η ισπανική επανάσταση

   Ισπανία, Εκδηλώσεις, Θεωρία // Ιστορία   

Στα πλαίσια του 24ου κάμπινγκ Antinazizone -Yre  διοργανώθηκε την Πέμπτη 03/08 συζήτηση με θέμα «80 χρόνια από τη μάχη της Βαρκελώνης, γιατί ηττήθηκε η ισπανική επανάσταση» με βασικό ομιλητή τονMiguel Angel del Barrio (Μιγέλ Άνχελ ντελ Μπάριο) από την οργάνωση Izquierda Revolucionaria («Επαναστατική Αριστερά») αδερφή οργάνωση του «Ξ» στην Ισπανία, μετά την πρόσφατη ενοποίησή της με τη CWI.
Ο Miguel Angel αναφέρθηκε στη σημασία της ισπανικής επανάστασης λέγοντας πως ήταν μια κοινωνική επανάσταση που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον Οκτώβρη του 1917 στη Ρωσία. Στην πραγματικότητα, καμία άλλη ευρωπαϊκή επανάσταση που ακολούθησε τη ρώσικη (Γερμανία 1918-19, Ουγγαρία 1919, Ιταλία 1920, Γαλλία 1934-36 κλπ) δεν έφτασε τόσο μακριά όσο η ισπανική επανάσταση.
no_pasaran-231x300
Κατά τη διάρκεια  της αναδύθηκαν όργανα εργατικής εξουσίας και εργατικές πολιτοφυλακές  που ήταν η κυρίαρχη βάση της τρίχρονης ένοπλης μάχης ενάντια στο φασισμό, αλλά ταυτόχρονα χτυπήθηκαν και οι καπιταλιστικές σχέσεις ιδιοκτησίας τόσο στην επαρχία όσο και στην πόλη, μέσα από την κατάληψη εργοστασίων, την αναδιανομή της γης και τις κολεκτιβοποιήσεις.

Η περίοδος πριν την επανάσταση και τον εμφύλιο

Αναφέρθηκε στη συνέχεια στην περίοδο πριν το ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου. Το ισπανικό προλεταριάτο χτίστηκε μέσα από μεγάλους αγώνες στη διάρκεια των τριών πρώτων δεκαετιών του αιώνα και επηρεάστηκε και από τις διεθνείς εξελίξεις.
Η εργατική εξέγερση της Βαρκελώνης του 1909 ονομάστηκε «Τραγική Βδομάδα» ακριβώς λόγω της καταστολής που υπέστη και το 1910 ιδρύθηκε η CNT (η ομοσπονδία των εργατικών συνδικάτων που κυριαρχούσε στο ισπανικό εργατικό κίνημα και τελούσε υπό τον έλεγχο των Αναρχικών).
Τον Αύγουστο του 1917 πραγματοποιείται μια επαναστατική γενική απεργία και οργανώνονται πολλές ένοπλες εξεγέρσεις σε πολλές περιοχές ενάντια στην μοναρχία του Αλφόνσου του 13ου. Ακολουθεί η λεγόμενη«Μπολσεβίκικη Τριετία» μέσα από απεργιακές κινητοποιήσεις  μεταξύ 1918-20. Η ρώσικη επανάσταση έχει βαθιά επίδραση στο ισπανικό προλεταριάτο και οδηγεί στη δημιουργία του PCE (Κομμουνιστικό κόμμα Ισπανίας) μετά από διάσπαση που προέκυψε στο PSOE (ισπανικό «Σοσιαλιστικό Κόμμα», αντίστοιχο του ΠΑΣΟΚ σήμερα).
Εκείνη την περίοδο οι υλικές συνθήκες των εργατών ήταν άθλιες, μεροκάματα μιζέριας, πείνα, φτώχεια και συστηματική καταστολή. Το αποτέλεσμα ήταν μια έκρηξη της ταξικής πάλης που εξηγεί σε ένα βαθμό τις ρίζες του αναρχικού κινήματος μέσα στο βιομηχανικό προλεταριάτο και τους αγρότες.
Το ισπανικό προλεταριάτο πρωταγωνίστησε στις εξελίξεις και διαμόρφωσε την επαναστατική του συνείδηση, αλλά σε αντίθεση με τη Ρωσία, υπήρχε έλλειψη ενός επαναστατικού κόμματος με ρίζες. Η έλλειψη επαναστατικής ηγεσίας ήταν η αιτία που η επανάσταση διήρκεσε τόσο, ενώ θα μπορούσε να έχει πετύχει ήδη από το 1917. Η αποτυχία να πετύχει αυτή η εξέγερση οδήγησε στη δικτατορία τουPrimo de Rivera από το 1923 ως το 1929. Η δικτατορία αυτή δεν έλυσε φυσικά κανένα από τα ενδημικά προβλήματα της κοινωνίας ούτε κατάφερε να καταπνίξει τις εργατικές οργανώσεις.

1930 – 31

Η περίοδος 1930-31 ήταν μια προεπαναστατική εποχή μεγάλων πολιτικών αναταράξεων. Η αστική τάξη προτιμά να κάνει κάποιες υποχωρήσεις προκειμένου να μην τα χάσει όλα, η μοναρχία πέφτει καιανακηρύσσεται η 2η Δημοκρατία,.
Παρ’ όλα αυτά η 2η Δημοκρατία αδυνατεί να φέρει σε πέρας τα δημοκρατικά καθήκοντα που απαιτούσε η εποχή, όπως την αγροτική μεταρρύθμιση, την επίλυση του εθνικού ζητήματος, το διαχωρισμό κράτους εκκλησίας ή τη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας. Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση από πλευράς εργατικού και αγροτικού κινήματος που περίμενε μεγάλες αλλαγές στις συνθήκες ζωής του με τον ερχομό της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η διάψευση αυτών των ελπίδων οδήγησε σε μια περίοδο έντονης ταξικής πάλης.
Σε αυτό το σημείο τονίστηκε ξανά πως όλες οι αντικειμενικές συνθήκες ήταν ώριμες για μια κοινωνική επανάσταση αλλά έλειπε ο καθοριστικός υποκειμενικός παράγοντας, μια μαρξιστική ηγεσία που να οδηγήσει το προλεταριάτο στην κατάληψη της εξουσίας.
Σε αντίθεση με τη Γερμανία ή τη Γαλλία, οι δυνάμεις του Σταλινισμού (το κομμουνιστικό κόμμα, PCE) ήταν αδύναμες στην ισπανική κοινωνία εκείνη την εποχή και δεν καθόριζαν την πορεία της ταξικής πάλης. Το 1931 το PCE είχε γύρω στα 2.000 μέλη, ενώ το 1936 αριθμούσε 25.000 μέλη. Από την άλλη υπήρχε το ICE του Andreu Nin (Ανδρέου Νιν) που αν και θεωρούνταν μια φιλο-τροτσκιστική δύναμη ήταν στην πραγματικότητα ένα κεντριστικό κόμμα (ένα κόμμα ανάμεσα στον επαναστατικό μαρξισμό και τον αριστερό ρεφορμισμό) με πολύ περιορισμένες ρίζες μέσα στο προλεταριάτο.

1934

Στη συνέχεια αναφέρθηκαν τα γεγονότα του Οκτώβρη του 1934, όταν η Νεολαία του Σοσιαλιστικού Κόμματος (JJSS) στρέφεται απότομα προς τα αριστερά και θέτει επιτακτικά την ανάγκη της μπολσεβικοποίησης τουPSOE καλώντας τον Αντρέου Νιν να ενταχθεί στο PSOE και να αναλάβει το έργο ευθύνη της μπολσεβικοποίησης της Νεολαίας – δηλαδή να την εκπαιδεύσει με βάση τις ιδεολογικές, προγραμματικές και οργανωτικές αρχές του Λένιν και των Ρώσων Μπολσεβίκων.
Ο Τρότσκι προτείνει εμφατικά στον Nin να ανταποκριθεί στο κάλεσμα αυτό αλλά ο Νιν και το ICE αρνούνται, με τη δικαιολογία ότι το PSOE είναι ένα ρεφορμιστικό κόμμα (δηλαδή ένα κόμμα που δεν πίστευε στην επανάσταση αλλά επεδίωκε περιορισμένες, σταδιακές κοινοβουλευτικές αλλαγές). Ο Τρότσκι επιμένει και προειδοποιεί πως υπάρχει ο κίνδυνος  οι Νέοι Σοσιαλιστές να περάσουν στην επιρροή των Σταλινικών, αλλά ο Α. Νιν και το ICE δεν πείθονται. Αυτό ήταν που έγινε τελικά. Οι σταλινικοί του PCE ενοποιούνται με τη νεολαία του PSOE και αποκτούν για πρώτη φορά μαζική βάση στην Ισπανία.
capa_robert_673_1992_435040_displaysize-242x300
Το 1935 ιδρύεται το POUM (ΠΟΥΜ) το οποίο όμως αρνείται τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης όπως και την 4η Διεθνή, τη διεθνή οργάνωση την οποία προσπαθούσε να δημιουργήσει ο Τρότσκι. Αυτό είναι και το οριστικό σπάσιμο του ΠΟΥΜ με τον Τροτσκισμό – οι διάφορες αναφορές που θεωρούν το ΠΟΥΜ τροτσκιστικό, απλά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τον Ιανουάριο του 1936 δημιουργείται το Λαϊκό Μέτωπο[1] με τη συμμετοχή και του POUM. Οι ίδιοι που αρνήθηκαν να παρέμβουν στις JJSS για να την μπολσεβικοποιήσουν, όπως η ίδια τους καλούσε, υπογράφουν μια συμφωνία συνεργασίας των τάξεων και αρνούνται την πάλη για την εργατική εξουσία. Ο εκλογικός θρίαμβος του Λαϊκού Μετώπου όμως δεν εμπόδισε την επαναστατική έκρηξη, αντίθετα την επιτάχυνε.

Φράνκο

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι που πραγματοποιείται το πραξικόπημα που είχε επικεφαλής τον Φράνκο στις 17 Ιούλη το οποίο και ξεκινά από το Μαρόκο. Το πραξικόπημα ήταν από πριν γνωστό στην κυβέρνηση, αλλά επέλεξε να μην αντιδράσει φοβούμενη την κοινωνική επανάσταση. Όταν γίνεται γνωστό το πραξικόπημα οι ίδιοι οι εργάτες απαιτούν όπλα από την κυβέρνηση και είναι έτοιμοι για μάχη. Ο ένοπλος αγώνας, για να νικήσει, προϋποθέτει μια ουσιαστική αλλαγή στην όλη κατάσταση, την προλεταριακή εξέγερση.
Η Καταλονία βρισκόταν στην πρωτοπορία της επανάστασης, η Βαρκελώνη βρισκόταν στα χέρια των Αναρχικών της CNT-FAI. Είχαν τους ανθρώπους, τα όπλα, τις πολιτοφυλακές, αλλά τους έλειπε ένα συνεπές πολιτικό σχέδιο. Παρόλα αυτά η δυαδική εξουσία συνέχισε να υπάρχει μέχρι το Σεπτέμβρη του 1936.
Στον ισπανικό εμφύλιο το δημοκρατικό κίνημα, η εργατική τάξη, τα αγροτικά στρώματα χάνουν τη μάχη για μια σειρά από λόγους. Οι πιο βασικοί ήταν η ανεπάρκεια από τη μια των Αναρχικών και από την άλλη ο ρόλος Σταλινικών και της Σοβιετικής Ένωσης. Ούτε οι μεν ούτε οι δε, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, δεν ήθελαν την εργατική εξουσία, στα πρότυπα των Μπολσεβίκων το 1971. Επικρατεί ο Φράνκο και το ισπανικό κράτος βιώνει μια δικτατορία που διαρκεί μέχρι και το 1975. Η ήττα που διαπερνά το εργατικό κίνημα και τις οργανώσεις είναι τεράστια και τα αποτελέσματα αυτής της ήττας σε διεθνές επίπεδο είναι τεράστια.

Συζήτηση

Ακολούθησε πολύ ζωντανή και ενδιαφέρουσα συζήτηση γύρω από ζητήματα σε σχέση με τις δυνατότητες που είχε αυτή η επανάσταση να αλλάξει τον ρου της ιστορίας καθώς και σχετικά με το ρόλο των αναρχικών.
Στη συζήτηση υποστηρίχτηκε η φιλοαναρχική άποψη σύμφωνα με την οποία οι αναρχικοί έκαναν απλά κάποια λάθη, ότι δεν υπήρχε χρόνος για να «επικοινωνήσουν» με τη βάση τους και να επεξεργαστούν ένα σχέδιο για τη νίκη και πως έτσι κι αλλιώς ακόμα και αν κέρδιζαν και εγκαθίδρυαν τον «ελευθεριακό κομμουνισμό» που επεδίωκαν πολύ πιθανά να είχαν συντριβεί από τη διεθνή αντίδραση με στρατιωτικά μέσα.
Ο αντίλογος που αναπτύχθηκε αφορούσε το γεγονός πως οι Αναρχικοί είχαν άπειρο χρόνο σε σχέση με το χρόνο που είχαν οι Μπολσεβίκοι το 1917 (οι οποίοι έκαναν δύο συνδιασκέψεις κι ένα συνέδριο ανάμεσα στο Φλεβάρη και τον Οκτώβρη του 17, ενώ οι Αναρχικοί τίποτα) κι ότι το γεγονός πως δεν είχαν σχέδιο για τη νίκη είχε να κάνει με την αδυναμία τους να καταρτίσουν ένα τέτοιο σχέδιο κι όχι με την πίεση του χρόνου. Οι Μπολσεβίκοι είχαν επεξεργαστεί τη στρατηγική για την κατάληψη της εξουσίας πολύ χρόνο πριν την επανάσταση κι ήταν έτσι προετοιμασμένοι γι’ αυτήν.
Το να συμμετέχουν οι Αναρχικοί μαζί με τους εκπροσώπους του κεφαλαίου και της άρχουσας τάξης και μαζί με τους ρεφορμιστές σοσιαλιστές και τους σταλινικούς στην ίδια κυβέρνηση, αποτελεί εγκατάλειψη αρχών κι όχι απλά λάθη. Ο λόγος γι’ αυτό ήταν η ανεπάρκεια της θεωρίας τους: έχοντας πάγια θέση ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας όταν ήρθε η ώρα και όταν η κοινωνία τους έδινε την εξουσία στο πιάτο, με τους φασίστες του Φράνκο να απειλούν, «πανικοβλήθηκαν» καθώς η θεωρία της μη συμμετοχής σε καμία εξουσία κατέρρεε στην πράξη. Το αποτέλεσμα ήταν να καταλήξουν στην αγκαλιά των μέχρι χτες εχθρών τους στο όνομα του αντιφασισμού.
Σε ότι αφορά τη Σοβιετική Ένωση και το κομμουνιστικό κόμμα Ισπανίας, αυτό που είχαμε δεν ήταν τίποτε άλλο από αυτό που είδαμε στην Ελλάδα μερικά χρόνια αργότερα με τη Βάρκιζα. Δεν έχουμε λάθη αλλά συνειδητή άρνηση κατάληψης της εξουσίας από τις εργατικές και λαϊκές μάζες, στο όνομα των καλών σχέσεων των Σταλινικών με τους συμμάχους τους μέσα στις γραμμές της άρχουσας τάξης (το «Λαϊκό Μέτωπο»).
Τέλος, στο στρατιωτικό πεδίο, η ρωσική επανάσταση του 17 αντιμετώπισε όχι μόνο εμφύλιο πόλεμο αλλά και την επέμβαση 21 ιμπεριαλιστικών στρατών – αλλά νίκησε. Το ίδιο θα μπορούσε να κάνει και η ισπανική επανάσταση αν στην ηγεσία της δεν ήταν οι Αναρχικοί και οι Σταλινικοί, αλλά ένα κόμμα χτισμένο πάνω στις αρχές του κόμματος των Μπολσεβίκων, του Λένιν και του Τρότσκι.


Σημειώσεις
[1] Το Λαϊκό Μέτωπο απαρτίζεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) το Κομμουνιστικό Κόμμα (PCE) το Εργατικό Κόμμα Μαρξιστικής Ενοποίησης (POUM) τη Δημοκρατική Αριστερά (IR) του Azaña και τη Δημοκρατική Ένωση (UR) του Barrio, ενώ έχει την υποστήριξη των αυτονομιστών της Γαλικίας (PG) και της Καταλωνίας (Esquerra) της σοσιαλιστικής Ένωσης Εργατών (UGT) και της αναρχοσυνδικαλιστικής συνομοσπονδίας του CNT.
 _____________
Σχετικά άρθρα:

Δευτέρα 31 Ιουλίου 2017

Φτώχεια: ένα θέμα ταμπού








του Περικλή  Κοροβέση *

«Τα χειρότερα είναι σαφέστατα πίσω μας», δήλωσε ο πρωθυπουργός. Πού στηρίζει αυτήν την αισιοδοξία ο κ. Τσίπρας είναι άκρως απόρρητο.
Ενα κρατικό μυστικό που αν διαρρεύσει θέτει σε κίνδυνο την εθνική μας ασφάλεια και μπορεί να αντιδράσουν άσχημα οι αγορές και να φάμε πόρτα. Ακόμα και εκείνοι οι συνάδελφοι που ειδικεύονται να κάνουν τις διαρροές του Μαξίμου ρεπορτάζ, εσίγησαν.
Εντούτοις κάποιοι άνθρωποι είναι περίεργοι -και είναι κρίμα που η περιέργεια δεν έχει γίνει ακόμα επάγγελμα- και ψάχνουν να βρουν τα ερείσματα αυτής της αισιοδοξίας σε μια χώρα πτωχευμένη και σε βαθιά κατάθλιψη.


Ανάμεσά τους και εγώ. Αλλά επειδή δεν έχουμε στοιχεία γιατί χαίρεται ο πρωθυπουργός μας και χαμογελάει όλη την ώρα, θα αρκεστούμε σε μερικές υποθέσεις εργασίας.
Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει ένα νέο ομολογιακό δάνειο. Δηλαδή, στο υπάρχον χρέος θα προσθέσουμε ένα καινούργιο για να πληρώσουμε τα τοκοχρεολύσια του παλιού χρέους, το οποίο δεν μειώνεται.
Είναι ένα τέρας που αναγεννάτε καταβροχθίζοντας μισθούς και συντάξεις. Ομόλογα είχε εκδώσει και η κυβέρνηση Σαμαρά κάτω από αντίστοιχες συνθήκες. Το γνωστό ομόλογο Σαμαρά ανανεώνεται με το ομόλογο Τσίπρα. Ο τότε υπεύθυνος Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, και νυν υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος, είχε δηλώσει: «Η έξοδος στις αγορές, με δεδομένο ότι το χρέος παραμένει μη βιώσιμο, απαντά στα πολιτικά και επικοινωνιακά προβλήματα της κυβέρνησης (Σαμαρά)…
»Είναι προφανές ότι η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας δεν πρόκειται να δει καμία βελτίωση στη σκληρή πραγματικότητα που βιώνει» («Εφ.Συν.» 26.7.17). Να είναι αυτό μια αναχρονισμένη κριτική στο ομόλογο Τσίπρα;
Οχι, βέβαια. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την τελευταία του διάσπαση και την αποχώρηση του Αριστερού Ρεύματος (τώρα ΛΑ.Ε.), συνειδητά ή ασυνείδητα επέλεξαν ένα καθαρά αρχηγοκεντρικοδεξιό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (ακραίο Κέντρο), και το μέλλον τους εξαρτάται από την εύνοια του αρχηγού και του περιβάλλοντός του.
Με τη λίστα οι βουλευτές στην ουσία δεν εκλέγονται. Διορίζονται από τον αρχηγό στην εκλόγιμη θέση. Και αυτό επιτυγχάνεται διά της υποταγής. Με άλλα λόγια, δημοκρατικός συγκεντρωτισμός σε νεοφιλελεύθερο περιβάλλον.
Και εδώ έχουμε ακόμα έναν θρίαμβο του καπιταλισμού. Με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια. Από τη μία ανανέωσε την πολιτική του εκπροσώπηση. (Μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση) και από την άλλη, διέλυσε αυτό που λέγαμε Αριστερά, συνεχίζοντας την πορεία των μνημονιακών προκατόχων του. Στην ουσία το ίδιο έργο παίζεται από την εποχή του Γ. Παπανδρέου.
Αυτό που αλλάζει είναι οι ρόλοι. Αλλά ο σκηνοθέτης είναι πάντα ο ίδιος: η γερμανική Ε.Ε. Και αφού ο κ. Τσίπρας μετέτρεψε την Αριστερά σε Δεξιά, φυσικό επακόλουθο ήταν να ανατρέψει και τα νοήματα της γλώσσας. Και ίσως βρεθεί κάποιος λεξικογράφος του ΣΥΡΙΖΑ για να καταλάβουμε τη νέα γλώσσα. Π.χ. θα καταργήσουμε τα μνημόνια σημαίνει θα φέρουμε νέα μνημόνια.
Ο λαός δεν θα πληρώσει ούτε ένα ευρώ παραπάνω, σημαίνει νέες περικοπές μισθών και συντάξεων και αύξηση της φορολογίας. Και πολλά άλλα. Τα χειρότερα είναι σαφέστατα πίσω μας σημαίνει πως τα χειρότερα είναι μπροστά μας.
Αλλά ας δούμε τι λέει επ’ αυτού ο διευθυντής ερευνών του ΕΚΚΕ Διονύσης Μπαλούρδος σε μια συνέντευξη που έδωσε στην πάντοτε εύστοχη Ιωάννα Σωτήρχου («Εφ.Συν.» 24.7.17). «Μερικά πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο, όπως είναι η ένταση της φτώχειας, όπου η κατάσταση είναι δραματική, η διάρκειά της, αφού δύσκολα καταφέρνει κάποιος να ξεφύγει. (…)
Η φύση της φτώχειας φαίνεται να έχει αλλάξει: υπό τις συνθήκες αύξησης των ανέργων (ή φτωχών εργαζομένων) το μέλλον μεγάλων κοινωνικών ομάδων γίνεται λιγότερο ασφαλές, πιθανόν πιο σκοτεινό και ακαθόριστο».
Και εκεί που πιστεύαμε πως είμαστε Ευρώπη, η έρευνα του ΕΚΚΕ μάς προσγειώνει. Είμαστε εγγύτερα σε φτωχές πρώην σοσιαλιστικές χώρες: Βουλγαρία, Ρουμανία, Κροατία, Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία. Τα στοιχεία που παραθέτει η έρευνα είναι συγκλονιστικά.
Θα αναφερθώ μόνο σε ένα. Το 35,6% των Ελλήνων βιώνουν τον αποκλεισμό και τις στερήσεις (δηλαδή παραπάνω από ένας στους τρεις). Σε χειρότερη θέση από μας βρίσκεται μόνο η Λετονία. Αλλά, όπως πάμε, πιθανότατα να την ξεπεράσουμε. Ακόμα μια ελληνική πρωτιά, αυτή τη φορά από Αριστερά.
Ποια είναι τα προγράμματα κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για την καταπολέμηση αυτής της εθνικής συμφοράς; Κανονικά θα έπρεπε το θέμα αυτό να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Είδατε πολλά πρωτοσέλιδα ή εκπομπές με αυτό το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα; Και μια έρευνα του ΕΚΚΕ δεν έχει το κοινό του «Survivor».
Μήπως η πεμπτουσία του νεοφιλελευθερισμού είναι η ραγδαία φτωχοποίηση των λαών και καλός κυβερνήτης είναι αυτός που αυξάνει τους ρυθμούς αποκλεισμού και στερήσεων χωρίς τελειωμό; Η πραγματικότητα, τόσο στη χώρα μας, όσο και στην Ε.Ε. το επιβεβαιώνει.
_________________

Σάββατο 22 Ιουλίου 2017

Άρθρο-παρέμβαση του συντρόφου της Ηριάννας: «Η Ηριάννα δε δέχτηκε να της υποδείξουν ποιους θα συμπαθεί, ποιους θα αγαπάει, με ποιους θα ζήσει»


"...Μ’ αυτό το σκεπτικό οποιοσδήποτε μπορεί να κατηγορηθεί και να καταδικαστεί για οτιδήποτε. Αρκεί να είναι φίλος με κάποιον που είναι φίλος με κάποιον…" 
Άρθρο-παρέμβαση του συντρόφου της Ηριάννας
Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος με άρθρο-παρέμβαση που εστάλη στην «Εφημερίδα των Συντακτών», αναφέρεται εκτενώς στην υπόθεση της πανεπιστημιακού που καταδικάστηκε σε κάθειρξη 13 ετών με την κατηγορία της εμπλοκής της με την οργάνωση «Πυρήνες της Φωτιάς». 
Περιγράφει τα γεγονότα από το Μάρτιο του 2011 μέχρι και την καταδίκη της Ηριάννας «ως μέλος της ΣΠΦ» επειδή είχε σχέση μαζί του και ενώ «σύμφωνα με τα δικά τους δικαστήρια δεν είμαι μέλος…».
~~~~~~~~~~
Ολόκληρο το άρθρο-παρέμβαση του Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου
«14 Μαρτίου 2011. ΕΚΑΜ εισβάλουν στο σπίτι που νοίκιαζα στο Χολαργό και με συλλαμβάνουν ως ύποπτο για συμμετοχή στην Ε.Ο. Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς. Η Ηριάννα έχει την ατυχία εκείνο το βράδυ να κοιμηθεί μαζί μου. Προσάγεται στη ΓΑΔΑ όπου δίνει προανακριτική κατάθεση, οικειοθελώς DNA, αποτυπώματα και την ίδια μέρα αφήνεται ελεύθερη.
Εγώ θα αφεθώ ελεύθερος με περιοριστικούς όρους 3 μέρες μετά.
18 Νοέμβρη 2011. Σύμφωνα με την κατάθεση ενός «μάρτυρα» που δεν ξαναεμφανίζεται ποτέ στο εξής, ούτε στο δικαστήριο, ανακαλύπτονται όπλα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πουθενά σε χώρο του ΕΜΠ στου Ζωγράφου.
11 Ιανουαρίου 2013. Συλλαμβάνεται η Ηριάννα και κατηγορείται ως μέλος της ΣΠΦ και για οπλοκατοχή με βάση ένα χαμηλής ποσότητας και κακής ποιότητας δείγμα DNA σε γεμιστήρα εκτός όπλου , από τα ευρήματα στο ΕΜΠ. Ενάμισι χρόνο μετά την υποτιθέμενη ανακάλυψη των όπλων και δύο χρόνια με το DNA της να υπάρχει στα χέρια της αστυνομίας.
Η Ηριάννα αφήνεται ελεύθερη με περιοριστικούς όρους αυτή τη φορά, χωρίς ο ειδικός εφέτης ανακριτής να δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία και τη φωτογραφία της. Θα το κάνει λίγες μέρες αργότερα με non paper ο τότε υπουργός Προ.Πο. Νίκος Δένδιας.
Όλα αυτά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της δίκης μου , με ότι μπορούσε να σημαίνει αυτό για την εξέλιξή της. Το δικαστήριο τελειώνει με αθωωτική και αμετάκλητη απόφαση για μένα που είχε και τη σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα, αφού αποδέχεται ότι μόνο φιλική σχέση υπάρχει με ορισμένα μέλη της ΣΠΦ στα πλαίσια του αντιεξουσιαστικού χώρου, κάτι που δεν αρνήθηκα ποτέ.
Η Ηριάννα δεν απομακρύνεται από εμένα παρ’ όλη τη στοχοποίηση. Μένει, αγνοεί επιδεικτικά τον φόβο και συνεχίζει τη ζωή της. Δουλεύει παθιασμένα, συνεχίζει να εξελίσσεται επαγγελματικά, να έχει φίλους , να ονειρεύεται, να ζει. Κι εγώ πάντα δίπλα της.
Αν δεν έζησε κάποιος από μέσα τη δίκη της στο ακροατήριο, δύσκολα μπορεί να κατανοήσει τι συνέβη. Η εισαγγελέας από την αρχή αναφερόταν σε εμένα σαν να είμαι ξανά κατηγορούμενος, δεν μπορούσε να χωνέψει πως, ένα άλλο, ομοιόβαθμο με το δικό τους δικαστήριο, αθώωσε αμετάκλητα έναν άνθρωπο που δήλωνε φίλος με μέλη της ΣΠΦ. Δεν το χωρούσε το μυαλό της. Ρωτούσε προκατειλημμένη την Ηριάννα γιατί δεν χωρίζαμε. Ενέπλεξε στην υπόθεση άσχετα με οποιαδήποτε δικογραφία άτομα. Παιδικοί μας φίλοι που αναφέρθηκαν από την Ηριάννα σαν επισκέπτες του σπιτιού μου συκοφαντήθηκαν και έγιναν στα χείλη της επιχείρημα ενοχής. Έφτασε στο σημείο να τους αναφέρει και στην εισαγγελική της πρόταση.
Μια πρόεδρος που δεν βρήκε μισό επιχείρημα να ψελλίσει για να στηρίξει την καταδικαστική απόφαση. Μια λέξη μόνο, ένοχη.
Η Ηριάννα καταδικάστηκε από αυτές τις λίγες σε 13 χρόνια φυλακής.
Η Ηριάννα καταδικάστηκε ως μέλος της ΣΠΦ επειδή είχε σχέση μαζί μου. Εγώ όμως σύμφωνα με τα δικά τους δικαστήρια δεν είμαι μέλος…
Η Ηριάννα καταδικάστηκε για οπλοκατοχή με μόνο στοιχείο ένα χαμηλής ποσότητας και κακής ποιότητας δείγμα DNA, το οποίο όταν ζητήθηκε από το στάδιο κιόλας της ανάκρισης για επανέλεγχο σε πιστοποιημένο και εξειδικευμένο εργαστήριο, που συνεργάζεται με δικαστικές αρχές σε όλη την Ευρώπη, η απάντηση που δόθηκε από την αστυνομία ήταν ότι «τελείωσε». Μια και έξω. Και θα πρέπει να τους πάρουμε στα σοβαρά. Αυτούς που είχαν και τα ευρήματα και το DNA της Ηριάννας και έκαναν ενάμισι χρόνο να βγάλουν αποτέλεσμα.
ΠΑΡΑΝΟΙΑ;ΑΝΟΗΣΙΑ;ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ;ΑΝΩΘΕΝ ΕΝΤΟΛΕΣ;

Δε με αφορά. Μ’ αυτό το σκεπτικό οποιοσδήποτε μπορεί να κατηγορηθεί και να καταδικαστεί για οτιδήποτε. Αρκεί να είναι φίλος με κάποιον που είναι φίλος με κάποιον…
Μια συλλογική ευθύνη που απειλεί να εγκληματοποιήσει όχι μόνο έναν πολιτικό χώρο αλλά οποιαδήποτε σχέση επιλέγουν να πλήξουν για τους δικούς τους λόγους.
Καταδικάζοντας την Ηριάννα, καταδικάζουν το συναισθηματικό δεσμό, τη συμπάθεια, το χαμόγελο, το νοιάξιμο.
Η Ηριάννα δε δέχτηκε να της υποδείξουν ποιους θα συμπαθεί, ποιους θα αγαπάει, με ποιους θα ζήσει». 
Έχει και η ψυχή τον δικό της κονιορτό που εάν σηκωθεί μέσα μας αέρας, αλίμονο
ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΗΡΙΑΝΝΑ
ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος
...
(ανάρτηση από efsyn.gr)